حمید خالقی مقدم - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
وهاب رستمی - کارشناسی ارشد حسابداری

در این تحقیق، کارایی بازار نسبت به تداوم فعالیت شرکت و احتمال انعکاس آن روی نسبت قیمت به سود آزمون شده است که آیا وقتی تداوم فعالیت شرکتی بالاتر ارزیابی شد، نسبت قیمت به سود آن نیز به نسبت قیمت به سود صنعت نزدیکتر می باشد و برعکس. در این تحقیق، برای رتبه بندی و درجه بندی شرکتها براساس تداوم فعالیت از یکی از مدل های پیش بینی ورشکستگی به نام مدل زاوگین استفاده شده است که خروجی آن به صورت عددی در دامنه صفر و یک، احتمال ورشکستگی و تداوم فعالیت شرکت را نشان میدهد. در استفاده از این مدل از آنجا که مدل، براساس محیط فعالیت ها و ساختار شرکتها در کشورهای دیگر تدوین شده و برای محیط فعالیت شرکتهای ایران سازگار نبود پس از انتخاب نمونه ای مرکب از ۴۰ شرکت در بورس، ضرایب آن تعدیل و با خصوصیات شرکتهای ایرانی سازگار شد و در راستای انجام تحقیق، ابتدا اعتبار و روایی مدل با نمونه ای مرکب از ۱۴ شرکت عادی و ورشکسته آزمون شد. بعد از اطمینان از کارایی مدل، احتمال تداوم فعالیت و ورشکستگی نمونه شرکتهای مورد نظر از صنعت خودرو محاسبه شد. همچنین با توجه به مشکل بودن ارزیابی بالا یا پایین بودن قیمت به سود، میزان دوری یا نزدیکی نسبت قیمت به سود شرکتها از نسبت قیمت سود صنعت به عنوان پارامتر مطلوب در نظر گرفته شده و محاسبه گردید. سپس وجود رابطه همبستگی معنی دار بین توانایی نسبی تداوم فعالیت محاسبه شده و میزان مغایرت نسبت قیمت به سود شرکت از نسبت به سود صنعت آزمون شد. نتایج بررسی نشان داد که درصد خطای قابل تحمل ۵درصد رابطه معنی داری بین این دو متغییر وجود ندارد و نمیتوان از ارزیابی تفاوتهای میان نسبت قیمت به سود شرکتها برای پی بردن به میزان توانایی تداوم فعالیت آنها در آینده استفاده کرد.