فائزه عرب یوسف آبادی - استادیار دانشگاه زابل

«گلستان سعدی» اثری روایی است که از تکنیک های زمان روایی به خوبی بهره برده است. هدف اصلی این پژوهش کشف تمایز زمان تقویمی و زمان متن در روایت های این کتاب است. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیل محتواست و واحد تحلیل، مضمون در نظر گرفته شده است. بدین منظور، بر پایه نظریه روایت شناسی ژرار ژنت، مولفه زمان در روایت های «گلستان سعدی» بررسی شد و این نتایج به دست آمد که در بخش هایی از روایت های گلستان انحراف از سیر خطی زمان وجود دارد؛ از جمله بر اساس معیار نظم، تعداد کل حکایت های حاوی گذشته نگری، حدود ۲۳% و تعداد کل حکایت های حاوی آینده نگری، کمتر از ۲% است. بر اساس معیار تداوم، تعداد کل حکایت های حاوی توصیف های بلند و کوتاه، حدود ۲۳% است. در ۵/۱۶% از حکایت های «گلستان»، تعادل زمانی بین زمان متن و زمان داستان دیده می شود و کل حکایت با شتاب ثابت روایت می شود. ۹۶% حکایت های «گلستان» به دلیل استفاده از شگرد فشرده نویسی، با شتاب مثبت روایت می شود. آغاز ۹۱% حکایت های این کتاب به دلیل استفاده از شگرد حذف، با شتاب مثبت روایت می شود. بر اساس معیار بسامد، اغلب روایت های «گلستان» از بسامد مفرد برخوردارند و حدود ۲% از روایت های آن بسامد مکرر و ۳% از روایت ها، بسامد بازگو دارد.

نظم, تداوم, بسامد, گلستان سعدی, روایت