تحلیل استنادی و ترسیم شبکه هم تالیفی مجله مطالعات تاریخی جهان اسلام

هدف این تحقیق، بررسی وضعیت استناد و شبکه هم تالیفی مقاله های دو فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات تاریخی جهان اسلام طی سال های ۱۳۹۲-۱۳۹۴ (۶ شماره) است. گرچه معمولا این نوع بررسی ها پس از چندین سال انتشار یک نشریه علمی صورت می گیرد، اما برای بررسی و ارزیابی فعالیت های انجام شده و کمک به نشریه برای برطرف کردن کاستی ها و تدوین برنامه های مناسب برای ارتقاء وضعیت علمی و محتوایی نشریه، این مطالعه و تحلیل انجام می گیرد. روش پژوهش تحلیل استنادی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و نرم افزار اکسل و برای ترسیم نقشه های هم تالیفی از نرم افزارهای نود.ایکس.ال و وی.او.اس.ویوور استفاده شده است. بررسی ها نشان داده اند که در شماره های (۱-۶)، ۳۶ مقاله انتشار یافته که ۱۶.۷ درصد از مقالات را زنان و ۸۳.۳ درصد مابقی را مردان تالیف کرده اند. همه مقالات تالیفی بوده است و مقاله ترجمه ای وجود نداشت. از مجموع ۶۶ نفر پدیدآور بیش ترین سهم در تولید و ارائه مقالات به رتبه استادیار با فراوانی ۲۱؛ ۳۰.۳ درصد و کمترین آن به دانشجویان سطح چهار و استاد با فراوانی ۲؛ ۳.۰۳ درصد اختصاص دارد. از بین ۳۶ مقاله از ۶۶ نویسنده، ۶۳.۹ درصد دو نویسنده(۲۳ مقاله)، ۲۵ درصد تک نویسنده( ۹ مقاله) و ۱۱.۱ درصد بصورت سه نویسنده(۴ مقاله) هستند. منابع و ماخذ این نشریه از بین ۱۱۵۸ مورد استناد، بیش-ترین استنادها از لحاظ زبانی؛ ابتدا زبان فارسی با فراوانی ۷۳۵ (۶۳.۵ درصد )، سپس زبان عربی با فراوانی ۲۸۱ (۲۴.۳ درصد) و زبان انگلیسی هم با فراوانی ۹۹ (۸.۵ درصد) بیشترین استناد ها را به خود اختصاص داده اند. هم چنین میانگین تعداد استنادها به ازای هر مقاله برابر ۳۲ است. (یعنی هر مقاله به طور میانگین از ۳۲ منبع استفاده کرده است.) از بین نوع منابع و ماخذ؛ کتاب با فراوانی ۹۶۹؛ (۸۴ درصد)، سپس مجلات با فراوانی ۱۲۷؛(۱۱ درصد) و منابع الکترونیکی با فراوانی ۴۵؛(۴ درصد) بیشترین استناد را به خود اختصاص داده اند. هم چنین جامعه المصطفی(ص) العالمیه با فراوانی ۲۵ درصد، دانشگاه اصفهان با ۲۳.۴ درصد و دانشگاه تهران با ۱۰.۹ درصد بیشترین میزان هم کاری را با این نشریه داشته اند. در این نشریه ۴ عنوان خوداستنادی وجود دارد که بارانی، رجاء، زندیه و سجادی هر کدام با یک عنوان، این خوداستنادی ها را دارند. شماره دوم (پاییز و زمستان ۹۲) با ۳ عنوان خوداستنادی بیشترین میزان مقالات خود استنادی را به خود اختصاص داده است. بیش ترین میزان چگالی در شبکه هم تالیفی نویسندگان این نشریه به اصغر منتظرالقائم و محمدعلی چلونگر اختصاص دارد و پس از آن به ترتیب علی اصغر رجاء و محمدرضا بارانی چگالی بیش تری کسب کرده اند.

Keywords:

پژوهش نامه مطالعات تاریخی جهان اسلام , چگالی نویسندگان , تحلیل استنادی , ترسیم شبکه هم تالیفی