بهاره ترکاشون - گروه معماری،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد،ایران
خسرو افضلیان - گروه معماری،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی ،مشهد،ایران
خسرو صحاف - گروه معماری،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی،مشهد ،ایران
عمید الاسلام ثقه الاسلامی - گروه شهرسازی،واحد مشهد،دانشگاه آزاد اسلامی ،مشهد،ایران

دوره قاجار به عنوان دوره شروع ارتباطات گسترده با دنیای غرب شناخته می­شود. این ارتباط بر وجوه مختلف جامعه ایران تاثیرگذار بود. هنر و معماری ایرانی نیز در دوره قاجاریه، متاثر از جریانات نوگرایی و تحولات تجددگرایی، جلوه متفاوت­تری پیدا کرد. در این دوره دستاوردهای عصر مدرنیته غرب، وارد کالبد و روح معماری این دوره در شهرها، از جمله ابنیه و عمارت­های آن شد. به­طوری­که تزئینات معماری به شکل­های مختلف در نما، ورودی­ها، فضاهای داخلی و عناصر و اجزای معماری تحت تاثیر این تغییرات قرار گرفت. پژوهش حاضر به لحاظ روش­شناسی از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که داده­های آن به صورت مطالعه تطبیقی در شاخصه­های تزئینی بناهای قاجار  در شهر مشهد بوده و روش گردآوری آن در قالب مطالعات اسنادی و میدانی می­باشد. یافته­های کلی تحقیق نشان می­دهد که با وجود برخی تاثیرگذاری معماری غرب در این دوران بر معماری این بناها در حوزه تزئینات، بر آجرکاری، کاشی­کاری و گچ­بری استوار بوده است. البته ورود عناصر تزئینی غربی همچون ستون و سرستون­های تزئینی، سقف­های شیبدار، تزئینات چوبی سقف، نقاشی­های دیواری، بخاری فلزی و... در بنا نشانگر اثرگذاری معماری و تزئینات غربی در بناهای این دوران می­باشد.اهداف پژوهش:۱.بررسی اثرات معماری دوران اواخر قاجار بر خانه­ها در شهر مشهد با تاکید بر حوزه تزئینات.۲. شناخت تزئینات وارداتی و سنتی موجود در خانه­های اواخر دوره قاجار.سوالات پژوهش:۱.معماری دوران قاجار چه وجوه تزئینی را در آثار مسکونی(شهر مشهد) نهادینه کرده است؟۲.کدامیک از تزئینات قاجاری ادامه دهنده دوران قبل بوده و کدام بر بناهای مسکونی این دوره نفوذ داشته است؟

مدرنیته, معماری قاجار, تزئینات معماری, شهر مشهد