عبدالرزاق رحمانی - استادیار مرکز مطالعات و تحقیقات هرمز دانشگاه هرمزگان
شهلا جعفری - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز

باوجود تلاش­های بسیار جهت آسان­سازی قواعد زبان عربی، برخی از دانشجویان همچنان در این ماده درسی با مشکل مواجه می­شوند؛ در این راستا به­کارگیری راهبرد هوش­های چندگانه در گسترش مهارت دانشجویان و جلوگیری از ضعف آنان ضروری به نظر می­رسد. ازجمله این هوش­ها، هوش هشت­گانه گاردنر است که بر اساس آن یادگیری تنها از راه به­کارگیری توانایی شناختی به­دست نمی­آید؛ بلکه در فرآیند یادگیری، انواع مختلف هوش در حکم مکمل یکدیگر هستند. با توجه به چالش بین زبان و منطق مبنی بر اینکه زبان و فکر هر دو مقوله­ای یکسان هستند و یا اینکه تفکر و استدلال بر زبان برتری دارد، بر این اساس هدف از مقاله حاضر، بررسی رابطه هوش زبانی- کلامی و هوش منطقی-ریاضی و فهم قواعد زبان عربی است که با روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل همه (تعداد ۵۲ نفر) دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان در نیمسال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ است. جمع­آوری داده­ها به وسیله پرسشنامه قواعد زبان عربی و نیز پرسشنامه هوش­های چندگانه گاردنر در دو مولفه هوش زبانی- کلامی و هوش منطقی-ریاضی انجام شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که همبستگی موجود بین هوش­ منطقی-ریاضی و هوش زبانی-کلامی با قواعد زبان عربی، میزان موفقیت دانشجویان را در درس مذکور تضمین می­کند. بدین ترتیب بخشی از دلایل موفقیت یا شکست دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان در درس قواعد زبان عربی، پیوند بسیاری با درجه هوش آنان در هر یک از دو نوع هوش پیش­گفته دارد که با ایجاد تناسب بین نوع هوش دانشجویان و مطالب درسی می­توان کیفیت آن­را بهبود بخشید.

هوش زبانی- کلامی, هوش منطقی- ریاضی, زبان و ادبیات فارسی, دانشگاه هرمزگان, قواعد زبان عربی