عماد رحیمی - دانش پژوه سطح سه حوزه علمیه قم، مرکز تخصصی مشاوره اسلامی امام خمینی ره.
حمید رفیعی هنر - استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مهدی خیراللهی - دانش پژوه سطح سه حوزه علمیه، مرکز تخصصی مشاوره اسلامی امام خمینی ره.

رذیله ی اخلاقی حسادت از جمله هیجانات منفی است که میل یا تلاش برای از دست رفتن نعمت واقعی یا متوهم از دیگران را در پی دارد. تحقیقات به طور ضمنی بر ارتباط بین رشدیافتگی شناختی (خردمندی)، عزت نفس و حسادت اشاره کرده اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خردمندی و حسادت با واسطه گری عزت نفس است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که با استفاده از تحلیل مسیر و طبق مراحل پیشنهادی بارون و کنی (۱۹۸۶) صورت گرفته است. جامعه ی آماری این تحقیق را طلاب خوابگاه های رسمی سطوح عالی حوزه علمیه قم (۲۱۵۰ نفر) در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ تشکیل داده است و از میان آن ها ۳۲۶ نفر به صورت تصادفی با انتساب متناسب بر اساس ظرفیت هر خوابگاه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رشد خرد (گرین و براون، ۲۰۰۹)، مقیاس عزت نفس (روزنبرگ، ۱۹۶۵) و پرسشنامه سنجش حسادت (ولی زاده و آذربایجانی، ۱۳۸۹) استفاده شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد، حسادت با خردمندی (۴۷۰/۰-) و عزت نفس (۴۱۵/۰-) رابطه ی معکوس معنادار (۰۰۱/۰p<) دارد. در ارتباط بین حسادت با مولفه های خردمندی، بالاترین ضریب همبستگی به ترتیب متعلق به نوع دوستی (۴۵۱/۰) و مدیریت هیجانی (۴۵۰/۰) است. نتایج حاصل از بررسی فرضیه ی اصلی پژوهش نشان داد، عزت نفس در رابطه ی بین خردمندی و حسادت با ضریب استاندارد ۳۴۸/۰-، نقش میانجی گری جزئی دارد. بنابراین، تقویت حس عزت نفس در افراد که از مسیر خردمندی و تکامل عقل می گذرد، می تواند به مدیریت صحیح هیجانات منفی از جمله حسادت در آنان منتهی شود.

حسادت, خردمندی, رشدیافتگی شناختی, عزت نفس