هادی قاسمی - ایران، تهران، نارمک، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی راه آهن ، دانشجوی دکترای مهندسی ماشین های ریلی
بابک رشیدی نیا - ایران، تهران، نارمک، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی راه آهن ، دانشجوی دکترای مهندسی ماشین های ریلی
امین سیاهوشی - ایران، تهران، نارمک، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی راه آهن ، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک

ماشین آلات و تجهیزات دوار به علت کاربرد و اهمیت بالا در انواع صنایع، دارای جایگاه ویژه ای از نقطه نظر حفظ پایداری و سلامت هستند. مبحث عیب یابی ماشین آلات دوار یکی از موضوعات مهم و کاربردی در صنایع خصوصا سنگین می باشد. انواع تحلیل های این تجهیزات مانند ارتعاشی، آکوستیکی، گرمایی، آنالیز جریان، آزمایش روغن و ... قسمت های مختلف یک ماشین به عنوان یکی از روش های غیرمخرب و قابل اجرا حین کارکرد ماشین روش مطمئن و ساده ای است که در بسیاری از موارد توصیه و انجام می شود . یکی از متودهای رایج در این حوزه آنالیز ارتعاشات است که در آن مبنای تشخیص معایب احتمالی یک ماشین، مقایسه طیف های فرکانسی ارتعاشات نقاط مختلف آن با طیف های مرجع موجود است. یک نمونه از تجهیزات دوار پرکاربرد در صنعت، سیستم الکترو موتور و گیربکس می باشد که وضعیت کارکرد و موقعیت آن، در بازدهی کارخانه تاثیر به سزایی دارد. درک اهمیت این موضوع باعث گردیده که با دقت نظر بیشتری موارد و تغییرات ارتعاشی این تجهیز را تحت بررسی و پایش قرار دهد. در این پژوهش، پایش وضعیت تجهیزات دوار کارخانه فولاد بافق طی یک مطالعه موردی مورد نظر بود که منجر به تشخیص عیوب ترکیبی شامل زدگی چرخدنده گیربکس و یاتاقان الکتروموتور گردید. روند کار به این صورت بود که با توجه به اهمیت و حساسیت سوژه، نیاز به انجام است میدانی از ماشین آلات دوار مذکور در بازه زمانی حدود یک سال حس شد. با استفاده از دستگاه آنالیز ارتعاشات Easy Viber و سنسور شتاب سنج CTC سه جهته که در چند نقطه نصب شده بود، سیگنال های زمانی ارتعاشات یاتاقان ها با نرخ داده برداری معین استخراج گردید و با محدوده مجاز و خطر استاندارد ISO ۱۰۸۱۶-۳ مقایسه شد. سپس با استفاده از تبدیل فوریه سریع سیگنال به حوزه فرکانس منتقل و با استفاده از فیلترینگ مناسب، وضوح و رزولوشن سیگنال ارتقا یافت. در نمودار fft محتوای فرکانسی غالب که مربوط به شرایط ناپایدار سیستم یعنی عیوب موجود در آن می باشد، نسبت به سایر حالات تمایز پیدا کرد.

پایش وضعیت و تشخیص عیب؛ تجهیزات دوار؛ گیربکس و الکتروموتور؛ حوزه فرکانس