آزیتا رجبی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
علی اکبر مغرنس - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

شهر بدون انسان معنا ندارد و روح حاکم بر شهر مردم، فرهنگ و رفتار های آنان است از این رو شهر ساخته نمی شود مگر با مشارکت مردم. بنابراین یکی از مسائل مهم در مدیریت شهری مشارکت مردم در بخش مختلف می باشد. چون راهکارها و ابزارهای موثر برای رسیدن به مشارکت هنوز در نظام تصمیم گیری و اجرایی برنامه ریز وارد نشده است تحلیل روشن از چگونگی به کارگیری ابزار قدرتمند مشارکت بین مردم و نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری در سطح خرد یعنی محله های مسکونی نیازمند مشارکت عمومی محله می باشد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر ضرورت آسیب شناسی اجتماعی در سکونتگاه بافت فرسوده شهری با تاکید بر منطقه ۱۷ شهرداری تهران) با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد اعتیاد، طلاق، بیکاری، حاشیه نشینی و آسیب های اجتماعی را به عنوان پنج آسیب نیازمند توجه بیشتر در کشور و در اولویت برنامه ها می داند و درباره آسیب های اجتماعی در سکونتگاه های بافت فرسوده به علت وضع معیشتی ساکنان و کمبود امکانات رفاهی می باشد. و از ویژگی های اصلی آن فقر، نداری و بیکاری، کودکان پابرهنه کم سن و سال مشغول جمع آوری زباله، بوی متعفن فاضلاب روان شده در کوچه ها، جمع آوری ضایعات به عنوان شغل مشترک خانواده های بی بضاعت، پرسه زدن موش، گربه و سگ های ولگرد در کنار زباله ها به فاصله کمتر از یک متر یا از طرف دیگر معتادان، کودکان بدون شناسنامه می باشد. بدیهی است بدون آگاهی علمی بر ماهیت فرسودگی نمی توان رویکرد و راهبردهای کارآمدی برای نوسازی تعیین کرد. لیکن بافت ها بستر آسیب هایی کالبدی یا فیزیکی و مهمتر آسیب های اجتماعی اقتصادی حقوقی و مدیریتی می باشند. در همین راستا این مقاله کوشیده شده است تا ابتدا مفهوم بافت فرسوده و ویژگی های آن بیان شود و در ادامه آسیب های اجتماعی و فرهنگی منتج از بافت های فرسوده تشریح گردد.

آسیبهای اجتماعی، سکونتگاههای غیررسمی، بافت فرسوده، منطقه ۱۷ شهرداری تهران