لیلا نجدی - دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
توکل موسی زاده - استادیار، گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران (نویسنده مسئول) T.mousazadeh@iauardabil
رضا کاظمی - استادیار، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

اختلال اضطراب اجتماعی از اختلالات اضطرابی فراگیر است و ترس از ارزیابی منفی موثرترین شناخت های ناکارآمد در شکل گیری اضطراب اجتماعی است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش ترس از ارزیابی منفی در اضطراب اجتماعی بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و از نوع (پیش آزمون- پس آزمون) با گروه کنترل بود. به همین منظور ۶۰ آزمودنی زن بر اساس مصاحبه تشخیصی ساختار یافته DSM-۵ انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (۲۰ نفر) شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (۲۰) و گروه کنترل (۲۰ نفر) گمارده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) و فرم کوتاه پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی (BFNE-S) استفاده شد. جهت تحلیل یافته ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشانگر آن بود که بین دو گروه مداخله ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه کنترل در تفاضل نمره های پیش آزمون- پس آزمون ترس از ارزیابی منفی تفاوت معنی داری وجود دارد (P < ۰/۰۱). در مجموع نتایج این مطالعه نشان می دهد که روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی هر دو بر روی کاهش ترس از ارزیابی منفی در نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی دانشجویان تاثیر دارند. بطور کلی روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی میزان ترس از ارزیابی منفی را کاهش می دهد

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی, ترس از ارزیابی منفی, اضطراب اجتماعی, دانشجویان