فهیمه پیرساقی - دکترای مشاوره، دانشگاه خوارزمی تهران
کیانوش زهراکار - دانشیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران
علیرضا کیامنش - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فرشاد محسن زاده - استادیار گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی تهران
جعفر حسنی - دانشیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی تهران

یکی از مهمترین ارکان ازدواج موفق، توانایی زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با یکدیگر است. بر این اساس، هدف این پژوهش، شناسایی الگوی ارتباط زناشویی کارآمد بود. این مطالعه با شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. ۱۵ زن و مرد با استفاده از نمونه­گیری داوطلبانه و مصاحبه­ نیمه ساختاریافته و بر اساس ملاکهای ورود به پژوهش تا حد اشباع مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، الگوی ارتباط زناشویی کارآمد تعیین شد. در این الگو، سازگاری زناشویی به عنوان مقوله­ مرکزی انتخاب شد. شرایط علی عبارت بود از سبک دلبستگی ایمن، تمایزیافتگی، بلوغ عاطفی و بلوغ فکری و شناختی. آموزه­های خانواده­ مبدا و دینداری به عنوان شرایط زمینه­ای و حمایت اجتماعی به عنوان عامل مداخله­گر انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده­ زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با همسرشان عبارت بود از تشویق و تعامل مثبت. در نهایت، والدگری کارآمد و کیفیت زندگی زناشویی به عنوان پیامدهای این الگو معرفی شد. از نظر پیشگیری و درمان، درک ویژگیهای کارآمدی رابطه می­تواند در ارائه­ اطلاعات لازم برای آموزش ارتباط کارآمد به زوجها و نیز در ارائه­ مداخلات مناسب برای همسرانی موثر واقع شود که دچار ناکارآمدی ارتباط زناشویی هستند.

ارتباط زناشویی, ارتباط زناشویی کارآمد, پژوهش کیفی, نظریه داده بنیاد