قاسم پورحسن - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی
محمدصادق احمدی - دانشجوی دکتری دین پژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب
زینب فروزفر - دانشجوی دکتری دین پژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب

دین­پژوهی تطبیقی از علوم نوینی است که بیش از یک سده از عمر آن نمی­گذرد. پس از ظهور دین پژوهی تطبیقی به عنوان یک رشته علمی، عرصه های وسیعی برای بروز و ظهور این رویکرد جدید در پژوهش مطرح شد. یکی از این عرصه­ها الاهیات تطبیقی با تمامی زیرموضوعاتش است. در این مقاله نخست به اصل وجود نمادگرایی در کتاب مقدس و قرآن اشاره کوتاهی می کنیم و در ادامه به بررسی تطبیقی معنای نمادین عدد هفت در مکاشفه یوحنا در عهد جدید و «هفت آسمان» مذکور در قرآن خواهیم پرداخت. حاصل آنکه چون محققان مسلمان کمتر به مطالعات با رویکرد برون دینی و حتی برون رشته­ای پرداخته­اند، مجال چندانی برای برداشت نمادین از این عدد رخ نداده، اما در نوشته­های محققان غربی با توجه به اقبال به این رویکرد، که با زمینه­های تاریخی ویژه­ای همراه بوده است، دریافت نمادین از این عدد به­ وفور به چشم می­خورد. اما در مجموع با یک بررسی تطبیقی می­توان به این نتیجه رسید که هر دو کتاب، دست کم از نظر بسیاری از مفسران و محققان، عدد «هفت» را در یکی از دو معنا یعنی «کمال» یا «کثرت» به کار برده اند. در این نوشته در پی بررسی نمادگرایی در قرآن و کتاب مقدس و به صورت خاص بررسی تطبیقی معنای نمادین عدد هفت در «هفت آسمان» قرآن و مکاشفه یوحنا خواهیم بود.

تاویل, هفت, هفت آسمان, مکاشفه, قرآن, کتاب مقدس