منصور داداش نژاد - حوزه و دانشگاه
فاضل گرنه زاده - پژوهشکده حوزه و دانشگاه

با وجود رویکرد عقل­گرایانه زیدیه­ی­ یمن، در آغاز قرن پنجم هجری قمری جریانی با ماهیتی غالیانه در میان آن بالیدن گرفت. این جریان که پس از کشته شدن یکی از امامان زیدیه یمن یعنی حسین بن قاسم عیانی و بر محور غیبت و طرح باورهای نامانوس و اغراق آمیز نسبت به او شکل گرفت به «حسینیه مشهور» گردید. هرچند که دعاوی حسین بن قاسم عیانی در منشا شکل­گیری این جریان بی تاثیر نبود، اما نقش اساسی را باید به جانشینان و پیروان آن داد. حفظ اقتدار سیاسی در خاندان عیانی، ایستادگی در برابر مخالفان زیدیه و محافظت بر روابط با برخی از همپیمان سیاسی از جمله انگیزهای مهم طرح غیبت حسین بن قاسم و غلو در مورد او بود. این در حالی است که وجود تمایلات غالیانه در میان برخی از قبایل یمنی زمینه مساعدی را به لحاظ فکری برای شکل گیری این جریان به وجود آورده بود.

Keywords: Husayniyyah, Yemen, the Zaydis, ghuluww (holding exaggerated beliefs about the Imams), Husayn ibn Qāsim al-`Ayānī, حسینیه, یمن, زیدیه, غلو, حسین بن قاسم عیانی