سعید کریمیان - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی مهریزی - استادیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
مژگان سرشار - استادیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
سید محمدعلی ایازی - استادیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

  امروزه یکی از دغدغه­های پژوهشگران حوزه حدیث و تاریخ حدیث، اثبات ابتنای آثار متاخر، بر منابع مکتوب متقدم است. با اثبات این موضوع، مکتوبات روایی موجود از اعتبار زیادی برخوردار خواهند شد. در این مقاله سعی بر آن است که ابتنای کتاب کفایه الاثر نگاشته علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی در اواخر قرن چهارم بر آثار شیخ صدوق اثبات شود. بدین وسیله میزان اعتبار این کتاب در حد اثری که مبتنی بر نقل مکتوب است و از آسیب­های نقل شفاهی مصون مانده است، بالا می­رود. در این مقاله با تطبیق روایات کتاب کفایه الاثر با کتب شیخ صدوق، ملاحظه شد که از میان بیست و نه روایت که از شیخ صدوق نقل شده است، بیست و هفت روایت با میانگین شباهت نود و هشت و نیم درصد، در سه کتاب کمال الدین، عیون اخبار الرضا۷ و الخصال موجود است. توجه به درصد شباهت روایات ما را به این نتیجه می­رساند که مرحوم خزاز قمی این روایات را از کتاب­های مرحوم صدوق نقل نموده و صرفا نقل شفاهی راویات نمی­باشد.

کفایه الاثر؛ خزاز قمی رازی؛ صدوق, ابتناء؛ منابع مکتوب.