ناهید شفیعی - shohada۳۸
علی محمد ولوی - Alzahra University
مریم معزی - Ferdowsi University of Mashhad

با استقرار خلافت فاطمیان در۲۹۷ه.ق در افریقیه، رهبران نهضت فاطمی با تشکیل «سازمان دعوت» به گسترش نفوذ خود در سرزمین­های اسلامی پرداختند. یکی از کانون­های مورد توجه داعیان فاطمی، مناطق کوهستانی قفص جنوب کرمان، مقر عشایر قفص، بود که به اسماعیلیه­ی فاطمی گرایش یافتند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر رقابت تجاری فاطمیان و عباسیان بر گرایش زودهنگام عشایر قفص به اسماعیلیه­ی فاطمی می­باشد و با روش تحلیلی تاریخی، به بررسی این موضوع می­پردازد. دستاوردهای پژوهش نشان می­دهد که فاطمیان در رقابت تجاری با عباسیان و با هدف تضعیف قدرت عباسیان، سعی در جا­به­جایی مسیر تجارت از خلیج فارس به دریای سرخ نمودند و برای نیل به مقصود، اختلالاتی را در شبکه­ی راه­های تجاری جنوب ایران ایجاد کردند. فاطمیان با دعوت عشایر قفص به اسماعیلیه­ی فاطمی، از آنان به عنوان تامین­ کننده­ی سیاست­های خود سود بردند و با ناامنی در مسیر کاروان­های حوزه­ی سواحل جنوب به مناطق داخلی ایران، موفق به تغییر مسیر تجارت از خلیج فارس به دریای سرخ شدند.  

Qufs, Kerman, Ismaili, Fatimids, Abbasids, قفص, کرمان, اسماعیلیه, فاطمیان, عباسیان.