کاوه قادری - کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
صلاح الدین قادری - کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، مرکز بانه، ایران

عامل رفتاری بیش­اطمینانی مدیران، به انتظارات مثبت نشئت گرفته از خوش­بینی هدفدار نسبت به آینده اشاره دارد؛ از این رو به‎دلیل عدم نیل به اهداف مدنظر مدیران، امکان گرایش مدیران به تقلب در گزارش­گری مالی را افزایش می­دهد. هدف از مطالعه حاضر تحلیل عامل رفتاری بیش­اطمینانی مدیران از عملکرد خود در شرکت­های متقلب پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، از دو معیار مخارج سرمایه­گذاری و سرمایه­گذاری بیش­ از­ حد به‎عنوان عوامل اندازه­گیری شاخص­های بیش­اطمینانی استفاده شد. اندازه‎گیری شرکت های متقلب نیز به‎کمک استانداردهای حسابرسی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش ۹۹ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (۹۹۰ سال شرکت) است که شامل ۳۳۴ نمونه دارای مصداق تقلب و ۳۳۴ نمونه غیرمتقلب برای اعمال کنترل در دوره زمانی ۱۳۹۳- ۱۳۸۴ می‎شود. با توجه به ماهیت متغیر وابسته و همگن بودن نمونه آماری از روش رگرسیون لاجیت برای آزمون فرضیه­ها بهره برده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، میزان بیش‎اطمینانی مدیران از عملکرد خود بر اساس معیار مخارج سرمایه­گذاری در شرکت­های متقلب بیشتر است. همچنین نتایج حاکی از رد فرضیه دوم بر اساس معیار سرمایه­گذاری بیش از حد است.

بیش اطمینانی, تقلب, رگرسیون لاجیت, سرمایه گذاری بیش از حد, مخارج سرمایه گذاری