محمدصادق بابکان - دانش اموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه
مجید تخت روانچی - معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور

چکیده ژاپن از ابتدای قرن ۲۱م. دوران گذار را پشت سر می گذارد؛ دوره ای که در آن می کوشد به مفهوم جدیدی از نقش ملی دست یابد. این پژوهش ادعا می کند که ژاپن به دلیل فشارهای بین المللی، تغییر در رهبری داخلی، هنجارهای اجتماعی و تمایل شدید نسبت به مقوله احترام در عرصه بین المللی، در پی تغییر اصول سیاست خارجی و مفهوم نقش ملی خود برآمده است. دگرگونی در اصول سیاست خارجی ژاپن، به­وضوح در رفتارهای معطوف به حفظ صلح و نیز حمایت از قانون جدید «اعمال محدودیت های موثر بر نیروهای مسلح» این کشور قابل رویت است. هدف پژوهش حاضر، یافتن مفهومی از نقش ملی است که به بهترین وجه قابلیت توصیف اهداف و اصول سیاست خارجی ژاپن را داشته باشد. سوال اصلی پژوهش حاضر آن است که عامل اصلی دگرگونی در اصول سیاست خارجی ژاپن چیست؟ در پاسخ، فرضیه اصلی قابل طرح چنین است که حرکت در مسیر وابستگی و تبعیت، عامل اصلی تغییر اصول سیاست خارجی ژاپن بوده و البته، تاثیرات رفتاری ناشی از این قضیه، این کشور را در مسیری جهان وطنانه سوق داده است. نتایج پژوهش، گویای آن است که ژاپن در حال حاضر با عدم قطعیت در سیاست خارجی خود مواجه است و باید بین ادامه سیاست خارجی درونگرا همراه با وابستگی شدید به آمریکا و یا اصول بین الملل گرایانه به­عنوان یک دولت حافظ صلح با سیاست های عادی دفاعی، یکی را برگزیند. شایان ذکر است که روش پژوهش به­کار رفته در این تحقیق، از نوع توصیفی- تحلیلی با مراجعه به داده های کتابخانه ای است.

واژه های کلیدی: مفهوم نقش ملی, دولت حافظ صلح, اصول سیاست خارجی ژاپن, دیپلماسی, فقدان اعتبار, امنیت انسانی