حسین ربیعی - استادیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
جعفر نقدی - دانشگاه آزاد اسلامی
سجاد نجفی - دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده بحران سوریه یکی از مهم­ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تاثیر قرار داده است؛ به طوری که وضعیت سوریه برای ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به شدت کاهش می­دهد (مفروض). با این مقدمه، این پژوهش چند هدف را پیگیری کرده است: ۱- تبیین دلایل اهمیت راهبردی سوریه برای ایران؛ ۲- تشریح نحوه تاثیرگذاری بحران سوریه بر امنیت ملی ایران در حوزه­های مختلف؛ ۳- تبیین نحوه رقابت ایران با قدرت­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای در سوریه و ۴- تبیین راهبرد امنیتی ایران در قبال بحران سوریه. همچنین، مقاله این فرضیه را بررسی می­کند که امنیت ملی ایران در صورت تداوم بحران در سوریه، با توجه به افزایش تهدیدها از سوی رقبای منطقه­ای و فرامنطقه­ای کاهش می­یابد. برای ارزیابی فرضیه، از نظریه موازنه تهدید استفاده شده که می­تواند تهدیدات پیش­روی ایران در سوریه را به درستی تحلیل کند. روش تحقیق نیز برای بررسی موضوع بر مبنای روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. یافته­های تحقیق نشان داد که به علت برهم خوردن توازن تهدید علیه ایران در نتیجه تداوم بحران سوریه، این کشور می کوشد به موازنه­سازی قدرت مبادرت ورزد. درنتیجه، راهبرد امنیتی ایران برای برون­رفت از بحران، حمایت همه­جانبه از اسد است.

واژه های کلیدی: بحران سوریه, امنیت ملی ایران, موازنه تهدید, رقابت منطقه ای, محور مقاومت