فاطمه نظری
پروانه قدسی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مجید ابراهیم پور - استادیار، گروه روانشناسی، واحد قائنات، دانشگاه آزاداسلامی، قائنات، ایران.

مقدمه: اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی در بزرگسالان بیشتر اوقات با مشکلات مرتبط با کارکردهای اجرایی از جمله حافظه کاری بروز پیدا می­کند. پژوهش­حاضرباهدف تعیین اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی-همراه با نقص توجه در سال ۱۳۹۹ انجام شد. روش کار: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود.جامعه آماری شامل کلیه­دانشجویان  ۴۰-۲۰ سال مبتلا به اختلال بیش فعالی/نقص توجه دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان در سال ۱۳۹۹ بودند. نمونه شامل ۲۴ دانشجو بود که باروش نمونه گیری هدفمند انتخاب وبه روش تصادفی به دوگروه آزمایش و کنترل (۱۲ نفر در هر گروه) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، مقیاس رتبه بندی بیش فعالی همراه با نقص توجه بزرگسالان بارکلی (۲۰۱۱) و آزمون حافظه وکسلر (۱۹۴۱) بود. آموزش توانبخشی شناختی شامل ۱۸ تمرین آموزش نرم افزاری و ۱۲ تمرین دستی (مداد- کاغذی) باتمرکز برحافظه وتوجه بود که در طی۱۵جلسه ۴۵ دقیقه­ای به گروه آزمایش ارائه شد. داده­های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرنی در نرم افزار ۲۴-SPSS تحلیل شدند. یافته­ ها: نتایج نشان داد که آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری،یادگیری کلامی، حافظه بینایی، تکرار ارقام و حافظه منطقی بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی-همراه با نقص توجه در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تاثیر معناداری داشته و این تاثیر در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده اثربخشی آموزش توانبخشی شناختی بر حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه بود، در نتیجه،روانشناسان بالینی و درمانگران می توانند از روش توانبخشی شناختی درکنار سایر روش های درمانی برای بهبود حافظه کاری بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه بانقص توجه استفاده کنند.  

Adult Hyperactivity, Cognitive Rehabilitation, Working Memory, توانبخشی شناختی, حافظه کاری, بیش فعالی بزرگسالان