محمد سهرابی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
علی اصغر رضوانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
آزیتا رجبی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امروزه مشکلاتی مانند مناسب و به روز نبودن قانون شهرداری برای اداره ی کلان شهرها و شهرهای کشور، مشخص نبودن تعریف و تفکیک وظایف ملی از محلی و تناقضات و عدم هماهنگی موجود در آن، عدم شفافیت و تعیین تکلیف وظایف، حدود اختیارات و مسئولیت ها بین ارکان اداره ی امور ملی و محلی، بزرگ شدن دولت و کم توجهی به رفع مسائل و مشکلات مدیریتی شهرها، افزایش مسائل اجتماعی و عدم شفافیت مسئولیت وظایف مربوطه، سطح پایین مشارکت مردم در اداره ی امور شهرها و محله ها موجب شده تا انگیزه های قوی در تمامی بخش­های جامعه به منظور رسیدن به راه حلی عملی و موثر به وجود آید. هدف اصلی این مقاله دستیابی به استراتژی همسویی منافع سازمان­های دولتی و غیردولتی در جهت تحقق مدیریت یکپارچه شهری است. سوال اصلی مقاله این است که موانع اثرگذار در عدم تحقق مدیریت یکپارچه کلان شهر تهران چیست؟ فرضیه­ای را که برای پاسخ گویی به سوال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد موانع اثرگذار در عدم تحقق مدیریت یکپارچه شهر تهران متغیرهای ساختاری و متغیرهای مدیریتی درون سازمان های دولتی و بین سازمان های دولتی و غیردولتی است. یافته­های مقاله نشان می­دهد که بین متغیرهای مدیریتی اثرگذار در عدم تحقق مدیریت یکپارچه شهری تهران و نهادهای دولتی و غیردولتی، رابطه معناداری وجود دارد. تهران به عنوان مرکزیت سیاسی، اقتصادی ایران، از موقعیت خاص و منحصر به فردی برخوردار است، استقرار ۱۵ میلیون نفر جمعیت، فعالیت وزارتخانه­ها و نهادهای سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حساس و اثرگذار، مهاجرپذیری از کل استان­های کشور، ترافیک، آلودگی هوا، دغدغه­های زیست محیطی، تراکم ساختمان­ها، ابنیه و املاک مسکونی، تجاری، حجم فزاینده خودروها، شبکه عظیم آب رسانی، گاز، برق، تلفن، راهداری تنها بخشی از پیچیدگی ها، ظرفیت­ها و چالش های پیش روی این منطقه به شمار می­رود. این تحقیق از لحاظ ماهیت و روش به صورت توصیفی- تحلیلی است و با توجه به این که شیوه به کار رفته در انجام این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به منظور کشف روابط بین متغیرها و پدیده ها و همچنین گره گشایی از مسائل و تنگناهای موجود در کلان شهر تهران تدوین شده است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز مطالعات کتابخانه­ای و پیمایشی استفاده شده است. جهت ارزیابی شرایط درون سیستمی و برون سیستمی از مدل ترکیبی­(SOWT-AHP)­ ­بهره گرفته می­شود.

ساختارهای نهادی, مدیریت یکپارچه شهری, تهران