ردیابی منابع گرد و غبار سطوح مختلف جو سنندج با استفاده از مدل HYSPLIT به منظور مدیریت مخاطرات محیطی

در این پژوهش به منظور ردیابی گرد و غبار در سنندج، ابتدا رخدادهای توفان گرد و غبار در دوره آماری ۲۴ ساله (۲۰۱۳-۱۹۹۰ میلادی) از داده­های هواشناسی استخراج و به صورت آماری بررسی شد. در ادامه، یک رخداد گرد و غبار که در نیمه گرم سال اتفاق افتاده و به مدت ۱۰ روز طول کشیده بود انتخاب و با استفاده از مدل HYSPLIT ذرات غبار در اتمسفر ردیابی شد. سپس به منظور واکاوی رخداد توفان های گرد و غبار در سنندج به صورت کلان­مقیاس از علم همدید و به صورت میان­مقیاس از علم دینامیک بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که تعداد توفان های گرد و غبار در سنندج سیر صعودی داشته و هرساله بر تعداد این رخدادها افزوده می شود؛ اوج آن ها در فصل بهار و تابستان بوده و در خردادماه بیش­ترین توفان اتفاق افتاده است. خروجی­های مدل HYSPLIT نشان داد که در توفان گرد و غبار، ذرات غبار از سمت بیابان­های سوریه و شمال عراق وارد اتمسفر سنندج شده­اند و صحرای عربستان نقشی در آن نداشته و هم­چنین ذرات غبار در سطوح ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ از یک مسیر و آن­هم از سمت سوریه و شمال عراق وارد سنندج شده است. بررسی نقشه­های تراز ۷۰۰ ژئوپتاسیل­متر و فشار سطح زمین نشان داد صعود ترازهای میانی جو به ارتفاعات بالاتر باعث تشکیل پشته در عرض­های پایین جغرافیایی شده و اتمسفر ایران، سوریه و عراق در سیطره پرفشار جنب حاره بوده که این شرایط موجب تشکیل سیستم کم­فشار حرارتی سطوح پایین اتمسفر شده و موجب صعود هوا شد.    

Keywords:

گرد و غبار , ردیابی , مدل HYSPLIT , سنندج