علیرضا لادن مقدم - دانشیار باغبانی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

وقوع بحران­های طبیعی و انسانی در همه شهرها امری محتمل است و بنابراین بایستی با مطالعه علمی پتانسیل­های موجود را در راستای مدیریت بحران­ها آمایش کرد. پارک­ها و بوستان­های شهری در مدیریت بحران­های شهری نقشی استراتژیک و غیر عامل ایفاء می­کنند: زیرا در مدیریت بحران­های شهری اصل در دسترس بودن امکانات زیستی از یک سو و از سوی دیگر محصور نبودن و نیز حساست برانگیز نبودن اصولی اساسی به شمار می­روند و این همه در پارک­ها و بوستان­های شهری در دسترس است. تاریخ گذشته و معاصر تهران نشان می­دهد که این شهر نیز پیوسته نیازمند برنامه­ریزی برای مدیریت بحران­های شهری است. هدف این مقاله تحلیل و تبیین نقش پارک­ها و بوستان­ها در مدیریت بحران­های شهری تهران در راستای اصول پدافند غیر عامل است. سوال اصلی مقاله این است که با توجه به اصول پدافند غیر عامل پارک­ها و بوستان­ها چه نقشی در مدیریت بحران­های شهری تهران ایفاء می­کنند؟ فرضیه­ای را که برای پاسخ­گویی به این سوال در صدد آزمون آن هستیم این است که با توجه به تراکم افقی و عمودی شهر تهران و ترافیک و فرسودگی بافت شهری و معابر نامناسب و ساخت و سازهای غیر ­استاندارد سازه­های شهری، پارک­ها و بوستان­های شهری می­توانند به عنوان پایگاه مدیریت و مامن شهروندان و قربانیان مورد استفاده قرار گیرند. نتایج مقاله نیز نشان می­دهد که پارک­ها و بوستان­های تهران در صورت وجود برنامه­ریزی و تجهیز مناسب می­توانند مکانی مناسب برای مدیریت بحران­ها و نیز مامنی برای شهروندان آسیب دیده تلقی شوند؛ بنابراین در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه­ای و نیز سایر منابع علمی موجود به تحلیل و تبیین نقش پارک­ها و بوستان­ها در مدیریت بحران­های شهری تهران در راستای اصول پدافند غیر عامل پرداخته شود.    

واژگان کلیدی: پارک­ها و بوستان­ها, مدیریت, بحران­های شهری, تهران, پدافند غیر عامل