داود اسماعیلی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان
وجیهه محمدی - کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

قرآن مجید در بیان قصص خود اهداف مقدسی داشته است، لذا در نقل آنها بر بخش های مرتبط با اهداف تربیتی اکتفا نموده است، اما متاسفانه گاه مفسران با استناد به برخی روایات نقل شده در کتب پیشینیان، به شرح ابعاد پنهان داستان های قرآن پرداخته اند، بدون اینکه پیرامون صحت این روایات تفحصی کرده و یا توجه داشته باشند آنچه در قرآن درباره قصص نیامده، خارج از اهداف گزارش این داستان هاست. این رویکرد در تبیین چرایی ابتلاء یعقوب (ع) به فراق یوسف (ع) نیز انعکاس یافته و برخی مفسران امتناع یعقوب (ع) از اطعام فقیر و شکایت آن شخص به پیشگاه خداوند را سبب این فراق برشمرده اند. پژوهش حاضر با تتبع در منابع متقدم شیعه منشا این برداشت را، تنها دو روایت یافته و با ارزیابی آنها بر این نکته متفطن شده که یکی از این دو روایت از لحاظ سندی ضعیف است و روایت دیگر هرچند از سند صحیح برخوردار است، اما بخش های مختلف آن با قرائن گوناگون نقض می گردد و در نتیجه نمی توان بر هیچ کدام از آنها تکیه کرد. 

قرآن, تفسیر, یعقوب (ع), یوسف (ع), روایات شیعه, نقد روایات