اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افکار خودآیند منفی، خودانتقادی و نشخوار فکری در دانشجویان دارای تجربه شکست عاطفی

مقدمه: شکست عاطفی از رنج ­آورترین مشکلاتی است که در طول یک رابطه عاطفی ممکن است برای هر فردی پیش آید. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی شناخت ­درمانی مبتنی بر ذهن ­آگاهی بر افکار خودآیند منفی، خودانتقادی و نشخوار فکری در دانشجویان دارای تجربه شکست عاطفی بود. روش کار: به منظور انجام این پژوهش تعداد ۳۰ نفر از بین کلیه­ی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی همدان در سال تحصیلی ۱۳۹۸ که دچار شکست عاطفی بودند، به روش تصادفی در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، جلسات شناخت­ درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی را به مدت هشت جلسه (۵/۱ ساعت) دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار باقی ماندند. برای اندازه ­گیری متغیرها از پرسشنامه ­های افکار خودآیند منفی،سطوح خودانتقادی و پاسخ­دهی نشخواری استفاده شد. یافته­ ها: داده ­ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس اندازه ­گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج حاکی از این بود که شرکت در جلسات شناخت ­درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر کاهش افکار خودآیند منفی، نشخوار فکری و خودانتقادی در دانشجویان دارای تجربه شکست عاطفی به طور معناداری اثربخش بوده است. نتیجه­ گیری: ذهن­ آگاهی نیازمند بکار بستن راهبردهای شناختی، رفتاری و فراشناختی ویژه برای متمرکز کردن فرآیند توجه است، که به نوبه خود به پیشگیری از خلق و افکار منفی، گرایش به پاسخ­های نگران­کننده و رشد دیدگاه جدید و پدید آمدن افکار و هیجان­های خوشایند منتهی می­شود.

Keywords:

Mindfulness based on cognitive therapy , Negative automatic thoughts , Self-criticism , Rumination , Students. , شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی , افکار خودآیند منفی , خودانتقادی , نشخوار فکری , دانشجویان.