ضایعات نان در ایران طی دوره زمانی ۱۴۰۰- ۱۳۸۰: یک مطالعه مرور نظام مند

مقدمه: نان بخصوص نان گندم بعنوان تامین کننده اصلی انرژی در بسیاری از کشور های جهان از جمله ایران به شمار می رود. در عین حال بررسی ها بیانگر تولید ضایعات  به میزان ۳۰% از این ماده غذایی مفید در ایران می باشد. مطالعات بسیاری در ایران و جهان در زمینه علل و نتایج ضایعات نان انجام شده است.اما مطالعه ای که تصویری جامع است  از وضعیت ضایعات نان در ایران صورت نگرفته است. مطالعه حاضر با هدف ارائه تصویری جامع و کمک به سیاست گذاران و پژوهشگران صنعت نان کشور و در راستای تامین امنیت غذایی ایرانیان طراحی و اجرا گردید. مواد و روش کار: این مطالعه از نوع مرور نظام مند بوده، که در سال ۱۴۰۰ اجرا گردید. کلید واژه های ضایعات نان،کیفیت، نوع نان، سنتی، تولید صنعتی، ایران در پایگاه های الکترونیکی داخلی CIVILICA، SID، GANG و خارجی Google scholar، PubMed جستجو شد. معیارهای ورود به مطالعه  فارسی یا انگلیسی عبارت بود از: بودن زبان مقاله، مرتبط بودن با ضایعات نان، در دسترس بودن اصل مقاله پس از استخراج، تعیین کیفیت مطالعات صورت گرفت. یافته ها: از مجموع ۴۴۱ مقاله یافت شده، داده های ۲۵ مقاله شامل، ۱مﻘاله انگلیسی و ۲۴ مﻘاله فارسی که در فاصله سال های ۱۳۸۰ تا شهریور۱۴۰۰ منتشر شده بود، استخراج گردید.۴۸% مطالعات در آزمایشگاه و ۵۲% درجامعه در سطح مصرف کنندگان، نانوائیها و تولیدگنندگان صنعتی انجام شده بود. بیشترین ضایعات بدون توجه به نوع نان مربوط به نان های تهیه شده در نانواییهای دریافت کننده آرد یارانه ای بود. درسطح خانوار، مطالعات برنقش آگاهی درارتقای عملکرد مصرف کنندگان درحمل، نگهداری صحیح، و مصرف مناسب نان بعنوان عاملی موثردرکاهش ضایعات نان تاکید کرده بودند.    نتیجه گیری: رفتار مصرف کنندگان، نشان داد تمایل به پرداخت ایشان با توجه به افزایش کیفیت نان که عامل اصلی در کاهش ضایعات نان است افزایش می یابد و این مسئله در نانوائی های عرضه کننده نان غیر یارانه ای مشهود بود. شواهد بیانگر ضرورت بازبینی در سیاستهای موجود تولید و عرضه نان در کشور است.

Keywords:

bread wastage , quality , type , traditional , industrial production , Iran. , ضایعات نان , کیفیت , نوع نان , سنتی , تولید صنعتی , ایران