فردین محمدی - دانشگاه فردوسی مشهد

هدف اصلی این پژوهش، بررسی نظریه بوردیو در باب میدان آموزش و تفاوت آن با سایر رویکردهای رایج جامعه­شناسی آموزش وپرورش می­باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش اسنادی بهره گرفته شد و از این طریق آثار نظری و تجربی بوردیو و سایر نظریه­پردازان و پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفت. یافته­های به دست آمده حاکی از آن است که بوردیو نگاهی دو بعدی به میدان آموزش دارد که دربرگیرنده رویکردهای تضاد و کارکردگرایی است. این بدان معناست که بوردیو میدان آموزش را میدانی می­داند که هم در راستای حفظ تعادل و نظم جامعه فعالیت می­کند و هم در راستای بازتولید وضعیت موجود و حفظ منافع طبقه مسلط. همچنین، بوردیو در رویکرد دو بعدی خود به میدان آموزش به تناسب با هر کدام از این ابعاد، بر ابزارهای مختلفی تاکید دارد. به طوری که در نگاه کارکردگرایانه به میدان آموزش بر ابزار سرمایه فرهنگی و در نگاه تضادگرایانه به این میدان، بر ابزار عادت­واره تاکید دارد. بدین معناکه از دیدگاه بوردیو میدان آموزش هم با ساختار و هم با عاملیت در ارتباط است. بنابراین، رویکرد بوردیو به میدان آموزش «رویکرد دو بعدی مضاعف» است.

بوردیو, رویکرد تضاد, رویکرد کارکردگرایی, عادتواره, سرمایه فرهنگی