ارزیابی و تحلیل فضایی شاخص های توسعه خدمات بهداشتی و درمانی شهرستان های استان فارس با استفاده از روش های ترکیبی چند شاخصه (TOPSIS، VIKOR، SAW)

توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی یکی از اصلی ترین پیش نیازهای افزایش سطح برخورداری جامعه از خدمات و مراقبت های سلامت می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان فارس از نظر شاخص های بهداشتی درمانی با استفاده از روش ترکیبی تصمیم گیری چند شاخصه انجام گرفته است. مساله اساسی این است که سطح توسعه یافتگی یا محرومیت شهرستان های استان فارس از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی و درمانی به درستی مشخص نیست و این مقاله با روش های کمی درصدد تعیین دقیق جایگاه هر شهرستان می باشد با در نظر گرفتن مولفه های مورد بررسی، رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی تحلیلی است. شهرستان های استان فارس (۲۹ شهرستان) جامعه آماری پژوهش را شامل می شوند که براساس ۲۸ شاخص رتبه بندی شده اند. داده ها به روش کتابخانه ای و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی مرکز آمار ایران جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک روش وایکور، تاپسیس، SAW و کپ لند، همچنین روش آنتروپی شانون و به کمک نرم افزار GIS به انجام رسید. یافته های مطالعه نشان می دهد که اختلاف و شکاف زیادی از نظر بهره مندی از شاخص های ساختاری بهداشت و درمان بین شهرستان های استان وجود دارد. شهرستان شیراز و کوار برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان فارس از نظر شاخص های مورد بررسی تعیین شدند. با توجه به نتایج پژوهش، شهرستان هایی که بهره مندی کمتری از شاخص های ساختاری بهداشت و درمان را دارند باید در اولویت برنامه ریزی و محرومیت زدایی قرار گیرند و برای آن برنامه های ضربتی در نظر گرفته شود. پیشنهاد می شود کاهش شکاف خدمات بهداشتی درمانی در شهرستان های استان از طریق برنامه ریزی های توسعه محور در اولویت قرار گیرد.

Keywords:

تحلیل فضایی , شاخص های بهداشتی و درمانی , استان فارس , TOPSIS , VIKOR , SAW. کپ لند