آزاده میر - کارشناس گروه مدیریت محیط زیست ستاد محیط زیست و توسعه پایدار
مریم فتوحی - کارشناس گروه مدیریت محیط زیست ستاد محیط زیست و توسعه پایدار
کلثوم یعقوبی - کارشناس گروه مدیریت محیط زیست ستاد محیط زیست و توسعه پایدار

ایران شانزدهمین کشور پر جمعیت جهان است. رشد جمعیت شهر نشین در ایران به حدی است که این کشور بالاترین درصد شهرنشینی را در خاورمیانه و غرب آسیا دارد. طی 27 سال گذشته رشد جمعیت شهر ها از حدود 45 % به بیش از 70 % رسیده است. با توجه به غنای طبیعی و تنوع چشمگیر اکوسیستم های موجود در این کشور، محیط زیستی بسیار آسیب پذیر و شکننده دارد. این شکنندگی به همراه تخریب گسترده محیط زیست، اثرات منفی گسترده ای برجوامع انسانی بویژه جوامع حاشیه این اکوسیستم ها می گذارد. تخریب محیط زیست و یا کاهش کیفیت آن در مناطق مختلف، منجر به مهاجرت اهالی این مناطق به شهر های مجاور و یا مهاجر پذیر می شود. در نتیجه این مهاجران معضلاتی مانند حاشیه نشینی، فقر، فساد، ناامنی و... را برای شهر ها به ارمغان می آورند. معمولاً شهر نشینی و صنعتی شدن را مترادف متمدن شدن و توسعه می دانند اما اداره و ساماندهی جامعه نوین و توسعه فزاینده آن چنان پیچیدگی هایی ایجاد کرده که در اغلب موارد به درماندگی هایی ختم شده اند که امروزه با واژه بحران شناخته می شوند، مانند بحران محیط زیست، بحران فقر و بحران حاشیه نشینی. این مقاله با مطالعه و بررسی دلایل زیست محیطی مهاجرت به شهرها بویژه کلان شهر تهران، به ارائه راهکارهایی جهت اصلاح وضعیت مهاجرین می پردازد.

مهاجرت، محیط زیست، جمعیت، فقر، حاشیه نشینی، توسعه