علی فاطمی نسب - دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
محمدرضا حافظ نیا - استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا کمالی - استادیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
حسین ربیعی - استادیار گروه جغرافیای سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی

خلیج فارس منطقه ای است راهبردی که اجزای تشکیل دهنده آن به طور لاینفک به یکدیگر وابسته اند و هر حرکتی که در یکی از واحدهای آن پدید آید در نقطه ی دیگری از منطقه منعکس می گردد. به منظور حفظ وحدت منطقه الزامی است که یک همکاری همه جانبه و منسجم توسط اعضای تشکیل دهنده آن صورت پذیرد و این مهم در سایه همکاری و همیاری میسر است. در چارچوب همگرایی است که کشورهای منطقه قادر خواهند بود منافع خود را آن طور که مشخص کرده اند، دنبال نمایند بدون اینکه ارزش های دولت های دیگر منطقه مورد تهدید قرار دهند و یا از اهمیت آن بکاهند. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ژئوپلیتیک همگرای موثر بر امنیت جمعی منطقه خلیج فارس بوده و روش تحقیق با استفاده از روش دلفی کلاسیک و در قالب رویکرد نظریه های همگرایی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل ۳۵ نفر کارشناس و خبره در حوزه ژئوپلیتیک، امنیت و روابط بین الملل بوده که در ابتدا برای به دست آوردن اجماع در مورد مولفه های ژئوپلیتیکی همگرا، طی سه مرحله مولفه ها موردبررسی و نهایتا ۳۴ مولفه مورد اجماع قرار گرفت. طبق یافته های تحقیق مهم ترین مولفه های ژئوپلیتیکی که موثر بر همگرایی امنیت جمعی در منطقه خلیج فارس بوده و بالاترین تاثیر را دارد عبارت اند از: پیروی اکثریت مردم منطقه از دین مبین اسلام به عنوان عامل پایدار و انسجام بخش، هم جواری و پیوستگی جغرافیایی کشورهای منطقه، وجود ذخایر مناسب فسیلی و معدنی در کشورهای منطقه و وابستگی اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی، تشکیل و تقویت کمیته مشترک کشورهای ساحلی برای امور زیست محیطی، ارتباط کشورهای منطقه خلیج فارس با حوزه های ژئوپلیتیکی مهم منطقه غرب آسیا، عضویت اغلب کشورها در شورای همکاری خلیج فارس.

عوامل همگرا, عوامل ژئوپلیتیک, منطقه, امنیت, خلیج فارس, امنیت جمعی