اعظم شکیب آیلار - University of Mohaghegh Ardabili
سلیم فرزانه - University of Mohaghegh Ardabili
سجاد محرم نژاد - AREEO
رئوف سیدشریفی - University of Mohaghegh Ardabili
محمد حسن زاده - University of Mohaghegh Ardabili

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش شوری یکی از مهمترین تنش ­های محیطی است که بسیاری از فرآیندهای رشدی، تغذیه­ای، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان را تحت تاثیر قرار می­ دهد. مواد و روش ­ها: به ­منظور بررسی پاسخ وزن­تر گیاهچه­، مواد اسمولیتی، غلظت رنگدانه­ های کلروفیل، میزان رطوبت نسبی برگ (RWC) و مقدار سدیم و پتاسیم در ارقام ذرت، آزمایشی به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان در سال ۱۳۹۹ اجرا شد. فاکتور اول سه سطح شوری شامل صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­ مولار سدیم کلرید و فاکتور دوم شش رقم ذرت شامل SC۶۴۷، TWC۶۴۷، SC۷۰۴، SC۷۰۵، SC۷۰۶ و SC۷۱۵ بودند. یافته­ ها: نتایج حاصل نشان داد که با افزایش سطوح مختلف شوری وزن­ تر گیاهچه ­ها، RWC و غلظت رنگدانه ­های کلروفیل به ­طور معنی ­دار کاهش یافت و با افزایش سطوح مختلف شوری غلظت پرولین، گلایسین بتائین و مقدار سدیم و پتاسیم افزایش معنی­ داری نشان داد. بین ارقام مختلف ذرت از نظر صفات وزن ­تر گیاهچه­ ها، مواد اسمولیتی، غلظت رنگدانه­ های کلروفیل، RWC و مقدار سدیم و پتاسیم اختلاف معنی­ دار مشاهده شد. تنش شوری ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی­ مولار سدیم کلرید نسبت به شرایط عادی به ­ترتیب حدود ۱۰ و ۱۸ درصد سبب کاهش وزن تر گیاهچه­ های ذرت شد. نسبت به شرایط عادی همبستگی بین صفات نشان داد که بین وزن تر گیاهچه و نسبت سدیم به پتاسیم (Na+/K+) ارتباط مثبت و معنی­ دار وجود داشت همچین بین مواد اسمولیتی، مقدار رنگدانه­ های کلروفیل و غلظت سدیم و پتاسیم ارتباط مثبت و معنی­ دار مشاهده شد. رقم تری وی کراس TWC۶۴۷ با بیشترین وزن تر، غلظت پتاسیم و مواد اسمولیتی متحمل به تنش شوری شناسایی شد. نتیجه ­گیری: براساس نتایج حاصل، ارقام متحمل به تنش شوری از طریق افزایش میزان مواد اسمولیتی و تنظیم تعادل بین یون­ های سدیم و پتاسیم می­ توانند تنش شوری القاء شده در گیاه ذرت را تحمل کنند.

Fresh weight, Glycine betaine, Osmotic stress, Photosynthesis, Proline, پرولین, تنش اسمزی, فتوسنتز, گلایسین بتائین, وزن تر