محمدرضا متینی - استادیار گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
نادیه ایمانی - دانشیار گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
سیدامین حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

بالکن ها و تراس ها جزء فضاهای واسط در نمای ساختمان ها هستند که ارتباط درون و بیرون را امکان پذیر می کنند، اما این روزها شاهد کارایی نامطلوب و حتی حذف این فضاها از ساختمان ها هستیم. توجه به عوامل موثر در شکل گیری بالکن ها و طراحی بهینه آنها می تواند تاثیر زیادی بر ارتقای کیفیت زندگی ساکنان و رضایت شان از مجموعه های آپارتمانی جدید داشته باشد. بنابراین طراحی این فضاهای واسط باید متناسب با نیاز ساکنین و شرایط موجود باشد، اما همیشه نیازهای ساکنین و شرایط موجود ثابت نیست و ممکن است تغییر کند; پس نیاز است که این فضاهای واسط انعطاف پذیر و متغیر باشند. بالکن های تغییرپذیر می توانند جایگزین مناسبی برای بالکن کای ثابت کنونی باشند. این بالکن ها می توانند پاسخگوی نیاز ساکنین در شرایط مختلف و سازگار با محیط باشند به صورتی که در زمان نیاز باز شده و فضای لازم را ایجاد کنند و در زمانی که به آنها نیاز نیست جمع شوند و ارتباط بیرون و درون را به حداقل برسانند. در همین راستا با بررسی نمونه های موردی از بالکن های تغییرپذیر و اتصالات بکار رفته شده در آنها هشت مدل از بالکن های تغییرپذیر پیشنهاد شده است که چگونگی قرارگیری در نما و باز و بسته شدن شان نشان داده شده است، سپس مدل-های پیشنهادی براساس معیارهایی مشخص (مانند : نحوه باز و بست سازه به صورت مکانیکی و دستی، هزینه ساختار و اتصالات، دسترسی برای سرویس و تعمیر در آینده، ایمنی ساکنین در زمان استفاده و ...) ارزیابی شده تا برترین شان مشخص گردد. در انتها حالت های مختلف بالکن منتخب نشان داده شده است که متناسب با خواست و نیاز ساکنین تغییر می کنند.

فضای واسط, بالکن, تغییرپذیری, ارتقا کیفیت, سازگاری