توزیع رویدادهای استرس زا در مناطق شهر تهران بر اساس سامانه اطلاعات جغرافیایی

زمینه و اهداف: بر اساس میزان توسعه ­یافتگی محلات و مناطق شهری، رویدادهای استرس ­زا در برخی مناطق تمرکز بیشتری دارند. هدف از این مطالعه، پایش و بررسی توزیع رویدادهای استرس­ زا در میان مناطق مختلف شهر تهران بر اساس سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. مواد و روش ­کار: این تحقیق توصیفی- تحلیلی در کلیه ساکنان شهر تهران و با حجم نمونه ای معادل بر ۵۸۹۵ نفر از ساکنان شهر تهران انجام و از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. پرسشنامه «ابزار جامع سنجش رویدادهای استرس ­زا در شهر تهران» برای جمع ­آوری داده­ ها استفاده شد. میزان آلفای کرونباخ با روش دو نیمه کردن ۰/۸۲۲  و میزان واریانس تبین شده ۰/۴۹ بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ­ها از میانگین تجربه رویدادهای استرس ­زا در هر منطقه از نقشه ­های GIS و در محیط نرم افزار ArcGIS استفاده شد. یافته ­ها: رویدادهای استرس ­زای ترس از آینده با میانگین ۱۵/۱۵ بیشترین رویداد استرس ­زا در کل مناطق و در منطقه یک با میزان ۲۲/۸۸بالاترین در میان مناطق بود. مشکلات معیشتی عامل دوم استرس ­زا درکل مناطق با میانگین ۱۰/۴۵، و در منطقه ۱۶ با ۱۶/۲۱از بیشترین میزان برخوردار بودند. علی­رغم توزیع نامتوازن رویدادهای استرس ­زا، با این حال مناطق کمتر توسعه یافته جنوبی تهران بیشتر از سایر مناطق تجربه رویدادهای استرس ­زا را داشتند. بحث و نتیجه ­گیری: توزیع فضایی رویدادهای استرس­ زا بر اساس میزان توسعه یافتگی مناطق متفاوت است. منطقه و شرایط اکولوژیکی با توزیع رویدادهای استرس ­زای روانی در شهر تهران ارتباط داشت و بر حسب نوع و ماهیت رویداد استرس ­زا، ساکنان مناطق مختلف شهر تجربه زیسته خاصی از این رویدادها داشته ­اند.

Keywords:

Trauma and stressor related disorders , privileged and non-privileged areas , Geographic Information Systems , Iran , اختلال های مرتبط با استرس و تروما , سامانه اطلاعات جغرافیایی , ایران