علیرضا مقدم خمسه - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
مجید امینی دهقی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
جهانفر دانشیان - استادیار پژوهش موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
حمید جباری - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران- پردیس ابوریحان

آزمایشی به منظور ارزیابی روند تغییرات شاخص سطح برگ و میزان پژمردگی برگ آفتابگردان در شرایط آبیاری محدود در سال 1385 ، سه آزمایش جداگانه روی 9 هیبرید آفتابگردان در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار برای هر آزمایش در مزرعه را گردید. تیمارهای آبیاری محدود باعث کاهش معنیدار شاخص سطح برگ پژوهشی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در مراحل مختلف فنولوژی در مقایسه با تیمار آبیاری مطلوب گردید. البته بیشترین تفاوت شاخص سطح برگ در بین مراحل فنولوژیک در مرحله پر شدن دانه (R6) مشاهده شد. در این مرحله فنولوژیک شاخص سطح برگ از 0/98 در تیمار آبیاری بعد از 180 میلیمتر تا 1/8 در تیمار آبیاری مطلوب(شاهد) متغیر بود. هیبرید A168×R25 بیشترین شاخص سطح برگ را به میزان 1/8 به خود اختصاص داد. همچنین در صفت میزان پژمردگی برگ اثر آبیاری، هیبرید و اثرات متقابل آنها در سطح آماری پنج درصد معنیدار شد. شدت پژمردگی برگها در تیمار آبیاری بعد از 180 میلیمتر بسیار بیشتر از تیمار آبیاری بعد از 120 میلیمتر بود. بیشترین عملکرد دانه از تیمار آبیاری شاهد به میزان 2778 کیلوگرم در هکتار بدست آمد و در شرایط تنش متوسط و شدید کم آبی به ترتیب 62 و 81 درصد کاهش یافت.

هیبرید، آبیاری محدود، شاخص سطح برگ، پژمردگی برگ