تأثیر تنش ماندابی در مرحله ساقه رفتن بر شاخص سطح برگ ژنوتیپ های گندم در شرایط آب و هوایی اهواز

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های گندم به سطوح مختلف تنش ماندابی در مرحله ساقه رفتن و ارزیابی شاخص سطح برگ یکی از شاخص های فیزیولوژیکی مؤثر بر عملکرد، این تحقیق به صورت آزمایش کرت های یکبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 87-1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اهواز اجرا گردید. در این بررسی عامل اصلی شامل چهار ژنوتیپ گندم (چمران، ویریناک، S-78-11 و S-80-18 ) و عامل فرعی نیز شامل دوره های ماندابی (0، 10 و 20 روز) بودند. نتایج نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ مربوط به لاین S-78-11 و حداقل شاخص سطح برگ به رقم ویریناک اختصاص داشت. همچنین لاین S-78-11 به علت دوره رشد طولانی تر (دیررسی) سطح برگ خود را برای مدت بیشتری حفظ کرد و رقم ویریناک که کوتاهترین دوره رشد را نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشت زودتر سطح برگ خود را از دست داد. لذا ژنوتیپ ویریناک با شاخص سطح برگ کمتر، کمترین عملکرد دانه را نیز به خود اختصاص داد چرا که سطح فتوسنتز کننده کمی را دارا بود، بیشترین عملکرد نیز مربوط به لاین S-78-11 می شد که دارای بیشترین شاخص سطح برگ بود. نتایج همچنین نشان داد که تیمارهای 10 و 20 روز ماندابی در مقایسه با تیمار بدون ماندابی (شاهد) سطح برگ کمتری خصوصاً در زمان حداکثر شاخص سطح برگ (حدود 92 روز پس از کاشت) داشته اند و افزایش طول دوره ماندابی در همه ژنوتیپ ها باعث افزایش میزان کاهش سطح برگ شد. با توجه به نتایج لاین S-78-11 به دلیل برتری در شاخص سطح برگ دارای بالاترین عملکرد دانه نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود و می توان این لاین را به عنوان ژنوتیپ برتر تحت شرایط ماندابی در منطقه توصیه کرد.

Keywords:

گندم , تنش ماندابی , ساقه رفتن , عملکرد , شاخص سطح برگ