بررسی جایگاه نقد خواننده محور در ادبیات معاصر

نقد خوانندهمحور به بررسی جایگاه خواننده در مثلث نویسنده، متن و خواننده می پردازد و نقش چشمگیر خواننده در ادبیات معاصر را کنکاش می کند. خواننده امروز بدون توجه به اندیشه و نظر خاص نویسنده، متن را میخواند و به نسبت فرهنگ خاص خود و گستره دانش و توانش ادبی خود و آنچه که در زندگی و جامعه خود تجربه کرده است، از آن حس و معنی ویژه ای را دریافت میکند. حتی علاوه بر خواندن متن به وسیله خواننده، خود خواننده نیز به واسطه متن خوانده می شود و اندیشه و احساسات و عواطف گوناگون خواننده اش را بر می انگیزد و در نهایت متن در ذهن هر خواننده ای به شکلیدیگر جلوه می کند. بین متن و خواننده پیوسته مکالمه ای دیالکتیکی در میان است. مکالمه ای که در آن متن، پرسش هایی را فرا روی خواننده و تاویل گزار مینهد، در همان حال که خواننده نیز پرسش هایی در برابر متن قرار می دهد و پیوسته این مکالمه به شکل گیری افق های جدیدی در متن و ذهن خواننده اش منجر خواهد شد. متن به خودی خود خاموش است. این فرآیند خوانده شدن است که به متن و نیز نویسنده اش معنا می بخشد. این خواننده است که با دیدگاه خاصی که دارد و افق انتظاراتی که از متن برای خود می سازد به آن معنا می بخشد. پس مهم ترین بخش رابطه سه گانه نویسنده، متن و خواننده،رکن سوم یعنی خواننده خواهد بود که بدون آن، دو مولفه پیشین در گمنامی و بینشانی فرو خواهد ماند. هدف این پژوهش، بررسی نقد خواننده محور از جهاتی چون نظریه دریافت، نیت مولف و معنا، متن و مخاطب، تولد خواننده، سپیدخوانی، خوانش مبتنی بر متن، افق انتظار، عاطفه خواننده، هویت خواننده و خوانش بی پایان است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره برده شده است.

Keywords:

خواننده , متن , نویسنده , سپیدخوانی , افق انتظار , عاطفه خواننده , نیت مولف