سیر تحول و تجارب مداخله در بافت تاریخی شهر یزد

خلاصه مداخله در بافت های تاریخی با رویکردهای متفاوت در دوره های زمانی مختلف و در تمامی بافت های جهان قابل شناسایی است. در ایران نیز به طور مشخص از سال های پیش از انقلاب مشروطه می توان این گونه مداخلات را مشاهده کرد. در بررسی های انجام شده پیرامون سیر مداخلات در بافت های تاریخی ایران، ۹ دوره مشخص از سال ۱۱۶۴ تا ۱۴۰۰ شناسایی شد که در هر یک الگوی کلی مداخلات و اهم اقدامات صورت گرفته نیز بیان گردید. شهر یزد نیز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران که تا به امروز نیز بخش بزرگی از بافت تاریخی خود را حفظ کرده است؛ از این مداخلات مستثنا نبوده و در طول این سال ها دستخوش تغییراتی شده است. در این پژوهش کاربردی با استفاده از روش تحقیق توصیفی و تاریخی به بررسی سیر مداخلات در بافت تاریخی یزد پرداخته شده است. در ادامه نیز با استفاده از تکنیک های مطالعه اسناد کتابخانه ای، مصاحبه و مشاهده مداخلات انجام شده به صورت موردی شناسایی و دسته بندی شدند. از مقایسه سیر مداخله های صورت گرفته در بافت های تاریخی ایران با شهر یزد این گونه نتیجه گیری شد که تا پیش از انقلاب اسلامی رویکرد مورداستفاده در مداخلات صورت گرفته در بافت تاریخی شهر یزد یک دوره از آنچه در کشور رخ می دهد؛ عقب تر است. اما در سال های پس از انقلاب و ۶ دوره شناسایی شده از سال ۱۳۵۷ تاکنون رویکرد استفاده شده در مداخلات بافت تاریخی یزد همان رویکرد غالب در کشور می باشد. همچنین از بررسی اقدامات انجام شده تاکنون مشخص شد که هرچقدر مداخلات به سمت ساماندهی یا ایجاد فضاهای شهری و عمومی رفته و محلات را با استفاده از رویکردهای مشارکتی و بازآفرینی مورد هدف قرار داده اند موفق تر بوده اند. چراکه این اقدامات در راستای رفع نیازهای معاصر سکنه و استفاده کنندگان از فضا بوده و با مشارکت خود آنان صورت گرفته است.

Keywords:

کلمات کلیدی: یزد , بافت های تاریخی , مداخلات , اقدامات , محلات , تخریب , بهسازی و نوسازی , بازآفرینی