رضا خان محمدی صدقیانی
فریدون وفائی
بهزاد حصاری

خلاصه تخلیه پساب ها به منابع آب های سطحی در گوشه و کنار دنیا، فجایع زیست محیطی گوناگونی را بوجود آورده است در این راستا با بررسی کیفی آب رودخانه ها می توان این مشکلات و خطرات را تا حدی کنترل کرد. در این پژوهش ظرفیت خود پالائی در رودخانه مهاباد و اثرات آن در تالاب کانی برازان بررسی شده است. در این تحقیق از استانداردهای ملی بهره گرفته شد و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتب فازی TOPSIS رده بندی عوامل مختلف بر اساس اهمیت و درجه ارزش آن ها بدست آمد. چهار پارامتر DO، BOD، NO۳ و P بعنوان پارامترهای شاخص در رودخانه انتخاب گردید. سپس با مدل سازی توسط شبیه سازی کیفی رودخانه QUAL۲K میزان اثر تخلیه پساب در ورودی تالاب و فواصل مختلف رودخانه و تغییرات قدرت خودپالائی و اثر عواملی نظیر تغییر رژیم جریان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد میزان BOD در ابتدا کم است ولی در ۳۰ کیلومتر مانده به انتهای مسیر به ناگهان و با ورود بار آلاینده از تصفیه خانه، افزایش می یابد. همچنین منشاء نیترات و فسفر آلاینده های غیر نقطه ای است. میزان DO در رودخانه مورد بررسی مقادیری در مرز محدوده استاندارد است و در تمامی فصول نیاز به بهبود شرایط وجود دارد.

کلمات کلیدی: کیفیت آب، QUAL۲K، رودخانه مهاباد، تالاب کانی برازان، تحلیل سلسله مراتب فازی TOPSIS