امیدرضا سالی - کارشناس ارشد زراعت و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی ار
حمید مدنی - استادیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
محسن جواهری - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

به منظور بررسی عکس العمل ارقام کلزا به کشت تاریخ کاش ت(کشت تأخیری)، آزمایشی در سال زراعی 83-1384 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر واقع در کرج انجام شد. این آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تاریخ کاشت در دو سطح ( 7 مهر ماه و 1 آبان ما ه) در کرتهای اصلی و ارقام در 13 سطح در کرتهای فرعی قرار گرفتند. ارقام شامل kapi ،SLMO46 ،Dexter ،ARG-91004 ،Geronimo ،modena ،sahara ،sinatra ،Olpro ،EliteRG4504 ،ORW20-3002 ،Frederic بودند. صفات مورد بررسی شامل طول خورجین در بوته، عملکرد بیولوژیک، درصد روغن دانه، عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که بطور کلی تغییر تاریخ کاشت نتوانسته است طول خورجین در بوته را تحت تاثیر قرار دهد. اما این ویژگی در ارقا م مختلف و اثرات متقابل تاریخ کاشت و ارقام میانگین طول خورجین را بصورت معنی داری و آن هم در سطح احتمال 99% تحت تاثیر قرار داد. رقم Elite نیز با میانگین 8/921 سانتی متر بیشترین و رقم RG4504 با میانگین 6/496 سانتی مترکمترین طول خورجین دربوته رادر میان سایر ارقام تولید کرده اند. در مورد سایر صفات مورد مطالعه تاخیر در کاشت موجب کاهش این صفات به صورت معنی دار شد. در این بررسی صفت عملکرد بیولوژیک تحت تأثیر تیمارهای مختلف تاریخ کاشت، ارقام و اثر متقابل آنها قرار گرفت (P>0.01). از لحاظ صفت عملکرد دانه نیز بیشترین عملکرد در تاریخ کاشت اول و مربوط به رقم Elite به میزان 5271 کیلوگرم در هکتار بود. و از نظر اثرات متقابل تاریخ کاشت و رقم، رقم Sahara در تاریخ کاشت اول بیشترین عملکرد دانه به میزان 6157 کیلوگرم در هکتار را تولید کرد و در نهایت درصد روغن دانه تحت تأثیر تیماره ای مختلف تاریخ کاشت و ارقام قرار گرفت به ترتیب در سطح 5% و 1% معنی دار گردید.

کلزا، تاریخ کاشت، رقم، عملکرد