ولی اله رامئه - دانشیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران،

بمنظور بررسی اثر تاخیر در کاشت برخصوصیات زراعی و میزان افت عملکرد دانه کلزا در مازندران، ده ژنوتیپ کلزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو آزمایش جداگانه شامل شرایط مطلوب (۲۵ مهرماه) و کشت تاخیری(۲۵ آبان ماه) طی دوسال زراعی ۹۲-۱۳۹۰ در ایستگاه تحقیقات زراعی بایع کلا مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه مراحل فنولوژیک، ارتفاع بوته، اجزای عملکرد و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر کلیه صفات به استثناء وزن هزاردانه در تاریخ کاشت مطلوب دارای تفاوت ژنتیکی معنی داری بودند. تاخیر در کاشت منجر به کاهش معنی دار تمامی صفات مورد بررسی به استثناء وزن هزار دانه شد. در بین مراحل فنولوژیک، بیشترین و کمترین افت ناشی از تاخیر در کاشت به ترتیب مربوط به طول دوره گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی بود. میزان افت تعداد خورجین در بوته و عملکرد دانه نیز به ترتیب برابر ۲۳/۰ و ۳۸/۰ بود. همبستگی مثبت و معنی دار عملکرد دانه با صفات تعداد روز تا شروع گلدهی و تعداد خورجین در بوته در هر دو تاریخ کاشت نشان دهنده آن است که تغییر در صفات مزبور نقش بارزی در عملکرد دانه خواهد داشت. در این بررسی ژنوتیپ های ظفر (G۱۰)، Zabol-۰ (G۲) و Safi۶ (G۵) به ترتیب با عملکرد دانه ۳/۳۱۴۲، ۴/۲۹۷۹ و ۳/۲۹۶۷ کیلوگرم در هکتار در شرایط کاشت مطلوب و همچنین ۲/۱۸۹۰، ۷/۱۹۰۵ و ۷/۱۷۸۴ کیلوگرم در هکتار در شرایط کشت تاخیری از عملکرد دانه بالایی برخوردار بوده و در هر یک از دو تاریخ کاشت در گروه آماری یکسان قرار گرفتند.

تجزیه واریانس, کشت تاخیری, اجزای عملکرد, عملکرد دانه