الیاس سلطانی - استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشگاه تهران پردیس ابوریحان
افشین سلطانی - عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سراله گالشی - عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرشید قادریفر - عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم زینلی - عضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

هدف از این تحقیق بررسی توزیع بذرهای کلزای خودرو و خردل وحشی در بانک بذر مزارع زیرکشت در گرگان بود. برای این منظور،  نمونهگیری از خاک سه مزرعه در دو زمان (بعد از برداشت کلزا و قبل از کشت محصول در پاییز) صورت گرفت. در هر مزرعه از ۶ عمق (صفر تا ۵، ۵ تا ۱۰، ۱۰ تا ۱۵، ۱۵ تا ۲۰، ۲۰ تا ۲۵ و ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر) نمونهگیری شد. نتایج نشان داد که حدود ۳۰۰۰ بذر کلزا (در متر مربع) بعد از برداشت آن در لایه سطحی خاک پراکنده شد که این مقدار در زمان بعد از برداشت کلزا حدود ۷۵ درصد بانک بذر این گونه را شامل شد. مقداری از بذرهای به دلایل مختلف از بین رفتند، ولی باقیمانده بذرهای کلزا در فصل پاییز عمدتا در لایه ۵ تا ۱۰ سانتیمتری خاک توزیع شدند (حدود ۳۹ درصد بذرها). تفاوت معنیداری بین تعداد بذرهای خردل وحشی بین ۴ لایه بالاتر خاک (یعنی لایه صفر تا ۲۰ سانتیمتری خاک) در نمونهبرداری اول وجود نداشت و عمده بذرها در این لایه قرار داشتند (حدود ۸۵ درصد). در نمونهگیری پاییزه بیشترین درصد بذرهای خردل وحشی در لایه ۵ تا ۱۰ سانتیمتری خاک وجود داشت (حدود ۳۱ درصد) و بین این لایه با لایه خاک ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری تفاوت معنیداری وجود نداشت. از نتایج این تحقیق میتوان در مدیریت علفهای هرز بهصورت اکولوژیک و مدلهای پیشبینی سبزشدن علفهای هرز استفاده نمود. 

علف هرز, بانک بذر خاک, عمق دفن شدن, بقای بذر