محمد کاظمی - دانشجوی دکتری بوم شناسی زراعی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد بنایان اول - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا قربانی - استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

مفهوم امنیت غذایی از کشاورزی پایدار وسعت بیشتری دارد لذا برای تحقق آن در جوامع مختلف، عوامل متعددی نظیر دسترسی، توانایی تهیه، بهره برداری و ثبات مواد غذایی به عنوان ارکان اصلی نقش دارند. در این پژوهش شاخص های امنیت غذایی مورد نیاز محاسبه و با استفاده از پرسشنامه میزان مصرف سیب زمینی در استان خراسان رضوی تعیین و میانگین عملکرد کشاورزان خبره طی دو سال اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بین تولید سیب زمینی (۶۳ گرم به ازای هر نفر در روز) با میزان تقاضا (۱۲۵ گرم به ازای هر نفر در روز) ۵/۱۹۸ درصد تفاوت وجود داشت و تولید سرانه پاسخگوی تقاضای جمعیت استان نبود. بر این اساس نیاز به واردات سیب زمینی برابر با ۵/۱۵۵ هزار تن بدست آمد.  با این حال ۴ /۲ درصد از انرژی غذایی، ۸/۲ درصد پروتئین، ۹/۱۱ درصد ویتامین C و بین ۱ تا حدود ۱۰ درصد ویتامین های گروه B مورد نیاز افراد از تولیدات سیب زمینی استان فراهم شد. همچنین نتایج نشان داد تولید کشاورزان خبره ۲۲ درصد بالاتر از برآورد وزارت کشاورزی برای استان بود که این مقدار ۸/۸۰ گرم سیب زمینی را برای مصرف روزانه افراد تامین نمود و خلا عملکرد بین کشاورزان خبره و میانگین تولید استان ۸/۵۰ هزار تن بدست آمد. نتایج حاصل با آنکه حاکی از عدم وجود امنیت غذایی از نظر میزان تولید سیب زمینی و انرژی غذایی آن بود اما بر تولید منطقه ای سیب زمینی بر مبنای مدیریت اعمال شده توسط کشاورزان خبره به عنوان یک روش فشرده سازی بوم شناختی موثر در تحقق امنیت غذایی پایدار تاکید داشت.

انرژی, کشاورزان خبره, ناامنی غذایی, واردات