سپیده نایبی حاجیلار - دانشگاه ازاد اسلامی واحد خوی
عبداله حسن زاده قورت تپه، - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

به منظور بررسی تاثیر آرایش کاشت بر صفات رویشی و زایشی کرچک، آزمایشی طی سال ۱۳۸۹ در مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه انجام گرفت. آزمایش به صورت  طرح کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. تیمارها شامل ۳ فاصله ردیف کاشت (۶۰ ، ۸۰ و ۱۰۰ سانتی متر) به عنوان کرت اصلی و فاصله  بوته روی ردیف به عنوان فاکتور فرعی (۳۰ ، ۴۰ و ۵۰ سانتی متر) بود. در این بررسی صفات طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی ، وزن برگ ، نسبت گل های نر به ماده ، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد روغن ، درصد روغن ، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر فاصله ردیف بر طول خوشه اصلی، تعداد ساقه فرعی ، وزن برگ ، نسبت گل های نر به ماده ، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد روغن ، درصد روغن ، عملکرد دانه و اجزای آن مانند تعداد کپسول و دانه درخوشه اصلی و وزن صد دانه معنی دار بود. همچنین اثر فاصله بوته روی ردیف بر طول خوشه اصلی ، تعداد ساقه فرعی ، نسبت گل نر به ماده ، وزن برگ ، عملکرد بیولوژیک ، درصد روغن، وزن دانه در خوشه اصلی ، عملکرد دانه و اجزاء آن مانند کپسول در خوشه اصلی و وزن صد دانه معنی دار بود. با توجه به اثر متقابل معنی دار فاصله ردیف کاشت در فاصله بوته روی ردیف ، بیشترین عملکرد بیولوژیک به فواصل ردیف در بوته ۵۰×۳۰ و بیشترین عملکرد دانه و روغن به فاصله ردیف های کاشت ۸۰ سانتی متر در فاصله بوته روی ردیف ۵۰ سانتی متر اختصاص داشت. در این آزمایش همبستگی مثبت بین عملکرد دانه و صفت تعداد کپسول در خوشه وجود داشت. با توجه به نتایج بررسی فواصل ردیف ۸۰ در فاصله بوته ۵۰سانتی متر جهت حصول عملکرد دانه و روعن بیشتر قابل توصیه می باشد.

درصدروغن, فاصله بوته, عملکرد دانه, آرایش کاشت, کرچک