عمار قلی زاده قرا - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، کارشناس ارشد پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان
قربانعلی نعمت زاده - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان
مرتضی اولادی - دانشجوی دکتری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، کارشناس ارشد پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان
عمار افخمی - قادی دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، کارشناس ارشد پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان

در این تحقیق ۲۷ لاین خالص برنج به همراه ۳ رقم شاهد بین المللی و محلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. یادداشت برداری برخی صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی، همچون تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد دانه پر در خوشه، طول خوشه، تعداد پنجه بارور و عملکرد دانه انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس صفات مهم مورفولوژیکی اندازه گیری شده در ۳۰ ژنوتیپ نشان داد که بین ژنوتیپ ها از نظر تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. از میان ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ    D۱۰۰با ۶۷/۷۰ روز از بذرپاشی تا ۵۰ درصد گلدهی زودرس ترین ژنوتیپ شناسایی گردید و ژنوتیپ SAGC-۰۲ با دارا بودن ۵۵/۳۰۲ دانه بیشترین تعداد دانه در خوشه را داشته است. با توجه به نتایج حاصل از مقایسه ژنوتیپ های مورد مطالعه و ارقام شاهد بین المللی و محلی مشخص گردید که لاین KCD۱ دارای عملکرد بالاتری نسبت به رقم شاهد بین المللی IR۶۴ بود. بیشترین مقدار عملکرد دانه در بین تمامی ژنوتیپ های مورد مطالعه متعلق به ژنوتیپ های KCD۱،WTR۱ و  LH۱بوده و به ترتیب دارای عملکردی معادل ۱۰/۴۳۲، ۱۳/۳۷۹ و ۷۴/۳۶۲ گرم بر متر مربع بودند. ژنوتیپ LH۱ با توجه به مقبولیت فنوتیپی خوب و تیپ دانه بلند به عنوان لاین امید بخش با سازگاری خوب انتخاب گردید. نتایج حاصل از گروهبندی ژنوتیپ های مورد مطالعه بر اساس تمامی صفات اندازه گیری شده نشان داد که تمامی ژنوتیپ ها به ۵ گروه تقسیم شده و ژنوتیپ های KCD۱، WTR۱، ZX۷۸۸ و LH۱ در یک گروه قرار گرفتند و به عنوان گروه برتر از تجزیه کلاستر انتخاب گردیدند. از پتانسیل ژنتیکی این ژنوتیپ ها می توان در معرفی رقم جدید و نیز در برنامه های اصلاح نبات بهره برد.

برنج سبز برتر, زودرسی, دانه در خوشه, تجزیه کلاستر