حدیثه شعبانی - دانشگاه زنجان
محمد امیر دلاور - دانشگاه زنجان

یک سیستم کشاورزی زمانی پایدار است، که عناصر غذایی از دست رفته در آن به نحوی جایگزین شود. کودهای شیمیایی یکی از مهم ترین منابع تامین کننده عناصر غذایی برای گیاه است که استفاده بهینه از آن ها در دستیابی به نتیجه مورد نظر، نقش اساسی دارند. از جمله ابزارهای مناسب در این زمینه نقشه های پهنه بندی عناصر غذایی است. از طرف دیگر نقشه های پهنه بندی عناصر غذایی می تواند راه گشای استفاده مناسب و صحیح از کودهای شیمیایی باشد. در این پژوهش، تغییرات مکانی و نقشه های پهنه بندی عناصر پر مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور ۹۶ نمونه خاک از لایه سطحی (صفر تا ۲۵ سانتی متر) و عمقی (۲۵ تا ۵۰ سانتی متر) به روش شبکه بندی منظم با فواصل ۲۵۰ متری، در اراضی دانشگاه زنجان جمع آوری شد. تجزیه آماری داده ها نشان داد که عنصر نیتروژن، کم ترین ضریب تغییرات را در بین سایر ویژگی ها داشت. نتایج تجزیه و تحلیل های زمین آماری، گویای تناسب مدل نمایی برای توصیف ساختار تغییرات مکانی عناصر غذایی پرمصرف بود. در اعماق مورد مطالعه کم ترین دامنه تاثیر برای عنصر پتاسیم با مقادیر ۱/۳۲۸ و ۷/۵۵۳ متر برآورد شد. نقشه های پهنه بندی عناصر پرمصرف نشان داد پراکنش این عناصر در منطقه تصادفی نبوده و از یک الگوی مکانی تبعیت می کند. 

تغییرات مکانی, زمین آمار, کریجینگ معمولی, نقشه حاصلخیزی, عناصر غذایی