سیدمحمد حسینی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد دامغان
جعفر مسعود سینکی - گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان ایران
محمد عابدینی اسفهلانی - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات دانشگاه زنجان و عضوهیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی

به منظور بررسی اثرات کاربرد میکوریزا تحت شرایط تنش خشکی و اثرات متقابل آنها بر عملکرد و برخی صفات مورفو فیزیولوژیک در ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.) آزمایشی در قالب اسپلیت پلات فاکتوریلب ر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ در منطقه کالپوش- میامی اجرا شد.در این آزمایش اثر سه عامل مورد بررسی قرار گرفت. عامل اصلی، تنش قطع آبیاری، (آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری بعد از سبز شدن و قطع آبیاری قبل از گل دهی) و ارقام آفتابگردان (پروگرس، فرخ و لاکومکا) و سطوح استفاده از میکوریزا در زمان کاشت (بدون مایکوریزا و ۲۰ گرم در هر چاله کاشت) بعنوان عوامل فرعی انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد که تنش قطع آبیاری بعد از سبز شدن و قبل از گل دهی سبب اثر معنی داریبر تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانهداشت. بیشترین تعداد دانه در طبق، عملکرددانه و وزن هزار دانه در شرایط آبیاری کامل به ترتیب به میزان ۶۷/۷۰۲ عدد، ۲۸/۳۴۳۸ کیلوگرم در هکتار و ۶۲/۶۱ گرم، حاصل شد.در بین ارقام، رقم لاکومکا با اختلاف معنی دار نسبت به سایر رقمها، دارای بیشترین عملکرد دانه به میزان۴۵/۳۳۹۷ کیلوگرم در هکتار و بیشترین وزن هزار دانه۰۲/۶۴ گرم بود.همچنین استفاده از میکوریزاسبب افزایش معنی داریدر عملکرددانه شد. با توجه به اثرات متقابل تیمار قطع آبیاری و رقم، بیشترین عملکرد مربوط به رقم لاکومکا در شرایط آبیاری کامل حاصل شد. 

آفتابگردان, تنش خشکی, صفات زراعی, صفات فیزیولوژیک, میکوریزا