تجزیه مسیر و رگرسیون ریج عملکرد و اجرای عملکرد سویا تحت رژیم های مختلف آبیاری

عملکرد دانه یک صفت کمی و تحت تاثیر محیط بوده و وراثت پذیری پایینی دارد. بنابراین، انتخاب گیاهان زراعی برای عملکرد دانهبدون کنترل محیط، می تواند غیر قابل اطمینان باشد. هدف از این کار، مطالعه ارتباط بین عملکرد دانه و اجزای عملکرد با استفاده ازتجزیه مسیر و مدلسازی از طریق رگرسیون ریج برای پیش بینی عملکرد دانه بود. بر این اساس آزمایشی با طرح اسپیلیت پلات بر پایهطرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۱۳۸۴ انجام شد. کرتهای اصلی به چهار سطح آبیاری پس از ۳± ۶۰ ، ۳± ۸۰ ،۱۰۰±۳ و ۳± ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A )به ترتیب از I۱ تا I۴ ( و کرتهای فرعی به دو رقم سویا ) هاک و زان( اختصاصیافتند. در این مطالعه اجزای عملکرد رکن اصلی آزمایش را تشکیل می دادند که عبارت بودند از: تعداد نیام در گیاه ) x۱ (، تعداد دانهدر نیام ) x۲ (، تعداد دانه در گیاه ) x۳ (، تعداد گر ههای بارور در گیاه ) x۴ ( و وزن صد دانه ) x۵ (. ضرایب همبستگی پیرسون و تجزیه مسیراجزای عملکرد x۱ تا x۵ بر روی عملکرد دانه ) Y( نشان داد که مه مترین اثرات غیر مستقیم روی عملکرد دانه، اثر تعداد نیام در گیاهx۱( ( از طریق تعداد دانه در گیاه ) x۳ ()ضریب ۲۹ / ۰( ، تعداد نیام ) x۱ ( از طریق تعداد گره های بارور ) x۴ ( )ضریب ۲۴ / ۰( و تعداد دانه درگیاه ) x۳ ( از طریق تعداد نیام x۱ )ضریب ۲۴ / ۰( بودند. تمامی ضرایب رگرسیونی بجز x۲ )تعداد دانه در نیام( که در دو سطح آبیاری I۱ وI۴ مثبت بودند. نتایج نشان داد که صفت تعداد دانه در نیام) x۲ ( در گیاه زراعی سویا به مقدار آب مصرفی بسیار حساس بوده بطوری کهدر مقادیر حداکثر و حداقل آبیاری، مقدار آن با عملکرد رابطه معکوس داشت. در این مطالعه یک مدل نمایی برای محاسبه عملکرد بااستفاده از اجزای عملکرد تحت تاثیر رژیم های مختلف آبیاری ارائه شد. این مدل از لحاظ آماری قابل اطمینان است. در آزمایش حاضرمشخص است که کنترل ژنتیکی عموم یتر از کنترل محیط برای x۱ تا x۵ است. بنابراین، تصور م یشود که x۳ ،x۱ و x۴ تحت کنترل ژنتیکیو x۲ و x۵ تحت کنترل محیط است.

Keywords:

تجزیه مسیر , چنده مخطی , رگرسیون ریج , مدل نمایی