سعید سعیدپور - دانشگاه آزاد اسلامی

برنج یکی از گونه­ های نسبتا حساس به تنش شوری است که از نظر تحمل یاحساسیت به تنش شوری، تنوع ژنتیکی زیادی در مخزن ژنتیکی انواع زراعی آن نیز دیده می­شود. تغییرات غلظت سدیم و پتاسیم و کلروفیل  در محیط آبکشت بررسی گردید. تیمار شوری در دو سطح محلول عادی یوشیدا و­ یا حاوی ۱۰۰ میلی مولار کلرید سدیم (m-۱ EC=۱۲ds.) در مرحله شش برگی به مدت یک هفته اعمال شد، و نمونه گیری طی این مدت در فواصل زمانی (صفر ، ۴، ۱۲، ۲۴ ،۴۸،۹۶ و ۱۶۸ ساعت) پس از اعمال تیمار، از پهنک برگ اول و چهارم غلاف ساقه برای اندازه گیری غلظت عناصر و از برگ اول (جوانترین برگ) بر ای اندازه گیری میزان کلروفیل  پس از استخراج استفاده شد. هدایت روزنهای نیز پس از آغلز اعمال تنش در مر حله شش برگی بر روی جوانترین برگ در فواصل زمانی (۱۲، ۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶، و ۱۲۰  ساعت) اندازهگیری شد. در این آزمایش ماده خشک ریشه و اندام هوایی در کلیه ارقام تحت اثر تیمار شوری نسبت به شرایط نرمال بصورت معنی دار کاهش یافت، ولی این کاهش د ر رقم متحمل به شوری (IR۶۵۱) بسیار کمتر بود. روند تغییرات غلظت پتاسیم در جوانترین برگ، در شرایط تنش نسبت به تیمار نرمال در کلیه ارقام معنی دار  نبود، این روند در مسنترین برگ نیز مشاهده شد، با این تفاوت که در رقم متحمل در پایان دوره تنش میزان پتاسیم بهصورت معنی داری افزایش یافت. تیمار شوری موجب ازدیاد تجمع معنی دار سدیم با افزایش دوره تنش در برگ های جوان و مسن کلیه ارقام گردید، به استثناء برگ جوان رقم متحمل که روند تجمع سدیم در آن در شرایط تنش نسبت به تیمار نرمال معنی دار نبوده است. غلظت کلروفیلهای a و b تحت اثر تیمار شوری طی ۲۴ ساعت اولیه یک افزایش معنی دار  نشان دادند، اما در ادامه و با طولانی تر شدن دوره تنش کاهش معنی دار ی در کلیه ارقام مشاهده شد.   

Iran