براتعلی فاخری - دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی- دانشکده کشاورزی - دانشگاه زابل
میترا جباری - دانشجوی دکترای اصلاح نباتات دانشگاه زابل
سید مسعود ضیایی - عضو هیات علمی مجتمع آموزش عالی سراوان

به منظور نقشه­یابی نواحی ژنومی موثر در شاخصهای کمی مقاومت به خشکی در جو، آزمایشی با ۷۲ لاین هاپلوئید مضاعف جو به همراه والدین آنها (استپتو و مورکس)، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی پس از گل­دهی اجرا گردید. هر پلات آزمایش شامل ۶ ردیف به طول ۳ متر و فاصله ۲۵ سانتی­متر بود. بر اساس عملکرد نسبی ژنوتیپها در شرایط تنش خشکی و نیز در شرایط مطلوب آبیاری، شاخصهای Ys، Yp، TOL، MP، GMP، HM، DSI و STI محاسبه و برای شاخصهای YP، YS، GMP، MP و TOL تفکیک متجاوز از والدین در جهت مثبت مشاهده شد. برای شاخصهای مورد مطالعه در مجموع ۱۷ QTL شناسایی گردید که تعداد و نوع و اثر ۱۵ QTL در شاخصهای متفاوت پایدار بود. بیشترین مقدار LOD برای شاخص HM و روی کروموزوم H۲ بدست آمد. QTLهای شاخصهای تحمل خشکی روی کروموزوم­های H۲، H۳ و H۵ نقشه­یابی گردیدند. هم مکانی QTLها، همبستگی بین شاخصهای مورد مطالعه را توجیه نمود. در نتیجه، استفاده از گزینش به کمک نشانگر در این جامعه از کارایی لازم برخوردار می­باشد.