نقش توجه متمرکز و توجه توزیع شده در تجربه زیبایی شناختی

چکیده مقدمه این مقاله در پی آن است تا با تکیه بر پژوهش­های معاصر در حوزه های علوم شناختی و فلسفه ذهن معاصر نظریه ای برای توضیح چگونگی ادراک زیبایی­ شناختی تصاویر ارائه کند. از منظر فلسفی، چنین نظریه ­ای را می توان برای تبیین سایر جنبه های هنری، معنایی یا اجتماعی تصویر نیز به کار گرفت اما در این مقاله کوشش می­شود نشان داده شود که چگونه می­توان از این نظریه برای تبیین چگونگی وقوع تجربه زیبایی­ شناختی در مورد تصاویر استفاده کرد.  روش کار در این مقاله منابع دست­ اول و اصلی مورد استفاده قرار گرفته اند و کوشش شده است با استفاده از روش تحلیل مفهومی و به­ کار­گیری شیوه متعارف استدلال فلسفی نتایج موردنظر به دست آیند. یافته­ ها پس از معرفی مفاهیم فلسفی لازم برای طرح این بحث و نیز توضیح مفهوم توجه زیبایی­ شناختی، نظریه­ های رقیب دیگری که برای ادراک تصویر وجود دارند به اختصار بررسی می­شوند و علل ناکامی آنها توضیح داده می­شود. به ­علاوه نشان داده می­شود که چگونه می توان یکی از مهم­ترین ویژگی­های تجربه زیبایی­ شناختی - که عاری بودن آن از منفعت عملی است- را از طریق این نظریه ادراک تصویر توضیح داد. مقاله سپس با تفکیک دو شی کاملا متمایز از یکدیگر هنگام ادراک تصویر -رویه تصویر به عنوان یک شیء دوبعدی و شیء سه­ بعدی تصویر شده درون تصویر- روایتی از چگونگی رابطه این دو شیء هنگام ادراک تصویر به دست می­دهد. نتیجه­ گیری نتیجه مقاله توصیه ­ای است که با استفاده از این نظریه می توان به افراد غیرمتخصص در هنر ارائه کرد برای اینکه بتوانند جنبه زیبایی­ شناختی تصاویر غیرواقع ­نما را بهتر درک کنند.

Keywords:

attention , focused attention , distributed attention , surface picture , depicted object , ویژگی توجه , توجه متمرکز , توجه توزیع شده , رویه تصویر , شیء تصویرشده.