نعمت الله صفری فروشانی - دانشیار جامعه المصطفی العالمیه
زهرا بختیاری - کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، دانشگاه باقرالعلوم (ع).

دوران امامت امام رضا (ع) (۱۸۳-۲۰۳ ه‍.ق.) هم زمان با دوران حکومت سه خلیفه عباسی به نام­های هارون، امین و مامون بود که با توجه به شرایط و خصوصیاتی که در دوران حکومت هر کدام از این خلفا وجود داشت، فرصت مناسبی در اختیار جامعه شیعی برای ترقی و تکامل و استفاده از حضور معصوم قرار گرفته بود که اگر شیعیان از این فرصت و دوران طلایی به نحو احسن استفاده می­کردند، نقطه عطفی بزرگ در تاریخ تشیع می­شد، ولی عملا نیروی امام بیشتر صرف ارشاد و هدایت شیعیان گمراه و منحرف از راه تشیع اصیل شد. در این نوشتار با بررسی شرایط و خصوصیات دوران حکومت هر یک از خلفای مذکور، در صدد بررسی و تحلیل اوضاع سیاسی و فرهنگی شیعیان در زمان امامت امام رضا (ع) هستیم.  

امام رضا (ع), شیعیان, هارون, امین, مامون