الهام مهدی پور - University of Guilan
عاطفه صبوری - University of Guilan
محمد ربیعی - Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran.

ریزش خورجین و دانه در کلزا به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات کشت این گیاه است که تعیین مناسب ترین زمان برداشت کلزا می تواند تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کند و در نتیجه از کاهش چشمگیر عملکرد دانه آن بکاهد. در این راستا آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور در شهرستان رشت طی سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. در این آزمایش لاین های کلزا به عنوان فاکتور اصلی در ۲۲ سطح و زمان های برداشت به عنوان فاکتور فرعی در سه سطح (شامل رطوبت دانه های خورجین های یک سوم پایینی ساقه اصلی به ترتیب بین ۴۰-۳۰، ۳۰-۲۰ و ۲۰-۱۰ درصد رطوبت دانه) در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که علاوه بر معنی دار بودن صفات مرتبط با عملکرد در لاین های کلزا، برهم کنش لاین ها در زمان نیز معنی دار بود که نشان دهنده تفاوت اثر زمان برداشت روی لاین های مختلف کلزا است. در اکثر لاین ها، بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به زمان برداشت اول و دوم بود. بیشترین عملکرد دانه به لاین SRL-۹۸-۱۷ با میانگین ۳۶۶۱/۶۷ کیلوگرم در هکتار اختصاص داشت. همچنین تعداد خورجین در بوته از برداشت اول تا سوم به علت ریزش، سیر نزولی داشت. در عین حال لاین های SRL-۹۸-۹، SRL-۹۸-۱۹، SRL-۹۸-۱ و SRL-۹۸-۱۱ کمترین ریزش دانه را داشتند. بر طبق نتایج، زمان برداشت اول، ضمن داشتن بیشترین عملکرد دانه، از آنجایی که رسیدگی کلزا را حدود یک هفته تسریع کرد، به عنوان کشت دوم و در تناوب با برنج بسیار ارزشمند است.

Canola, Grain moisture, Agronomic traits, کانولا, رطوبت دانه, صفات زراعی